آبتاب– استاد ناصر شجاعی، پژوهشگر ایران باستان و بنیانگزار سایه نگاری در باستان شناسی در توصیف شهر کرمان از نگاه فردوسی نامدار اینگونه نوشتند که حکیم ابوالقاسم فردوسی، عارف بی همتا ًو عاشق راستین ایران زمین و آشنا به رموز جای جای خاک ایران زمین، درباره توصیف شهر کرمان می فرمایند:
چو یک چند بگذشت بر هفتواد
بر آن آواز آن کرم، کرمان نهاد
به اعتقاد بنده آیین مهر که همواره پر از رمز بوده و تنها سالکان و پیران مهری بدان واقف بودند، نام هفتواد را کرمان نهادن به علل زیر است:
منظور از هفت، همان هفت مرحله آیین مهر است. جایی که پیر مهربان وجود داشته و آیین همه مراحل مهری تا مرحله هفتم در آنجا انجام می شده است.
این هفت را هر شاعر با روزبهان داشته است.
هفت شهر عشق
هفت پیکر
هفت منظومه
هفت‌خوان رستم
و…
گذشتن از هر مرحله کیش، مهر، به مانند گذر از هفت‌خوان رستم بوده و بسیار بسیار مشکل بوده است و تنها یک نفر به مرحله هفتم می رسیده است.
و فردوسی کوتاه با هزار رمز پیچیده، اشاره مستقیم به مرکز کیش مهر و آیین میتراییسم مهر که در شیوشگان است و فری که از آن کوه می تابیده را فرمیتن است و به معنای جایی که فر از آنجا بر دل مردمان ایران زمین تابیده می شود.
تمدنی هم تا قرن پیش آثارش وجود داشته به نام فرمیتن که به علت بسیار کهن بودن آن، در زیر خاک و دل کوه مدفون هستند.
نکته دیگر در مورد رازداری در میان پیران مهری و پیروان مهر و به ویژه شعرای دل آگاه و رمز آشنا، گفتن یک حقیت است در قبال گفتن یک جمله یا یک بین شعر که نقش مثبت را دارد، بلافاصله برای آنکه افراد نااهل را به جایی دیگر سوق دهند، داستانی تخیلی را پیش، میکشند، چنانکه با گفتن هفتواد بی درنگ داستان کرم را پیش می کشد، که نقش منفی و برای گمراه کردن نااهلان دارد.
از این تناقض گویی در بین اغلب عرفا و شعرای نامدار وجود دارد، و می توانیم در بین آثار خواجوی کرمانی، مولوی، سنایی، فردوسی، عطار نیشابوری، حافظ، و… هم مشاهده کرد.
