آبتاب– مهندس حسن اشرف گنجویی، کارشناس رسمی و محقق تأمین آب، نوشت: تامین آب شرب در منطقه فیض آباد و طرز راور با هماهنگی های انجام شده از طرف مدیریت آبفای شهرستان راور مورخه ۱۴۰۲/۰۸/۱۲ برای تامین آب شرب روستاهای علیا، سیه بنوئیه، درب کهن، رب کهن، دیمکان، سرمور، حجت آباد، کهنوج، درب شوراب، طرز از منطقه مطروحه بازدید و گزارش کار به شرح ذیل می باشد:
مقدمه:
تمامی مجموعه روستاهای تحت عنوان فیض آباد و طرز راور در فاصله چهل کیلومتری شهر راور و در مناطق کوهستانی واقع شده اند. کل منطقه کوهستانی از نعمت ارتفاعات همراه با دره ها، آبراهه ها، زیر حوزه های آبریزی که دارای ریزش های جوی بصورت برف و باران در حدی هستند که پس از تخلیه سریع سیلابها نفوذ آب ناشی از بارندگی و یا ذوب تدریجی برف در لایه لایه های سنگ های رسوبی در اغلب نقاط بازدید شده سرمنشاء چشمه سارها، آبشارها، ورود زه آبها به دره ها و جاری شدن مستمر آنها در طول سال می گردد. با درصد وجود مناطق کوهستانی زهدار، زه آبها بسیار بالا و تراوشات مشخص آنها حتی به گفته شاهدان و معتمدان محلی پس از دوره های خشکسالی ممتد هم مشهود و هر بازدید کننده ای را متعجب می نماید. به عبارت دیگر، کمبود آب شرب بسیار شدید موجود در همه روستاهای اشاره شده با توان تولید زه آب امکان استحصال آب از مناطق کوهستانی مجاور هر روستا هیچگونه سنخیتی با هم نداشته و ندارد. تحقیقات محلی انجام شده نشان می دهد که چشمه سارهای با قدمت بسیار بالایی وجود دارد که در کنار تامین آب کشاورزی آب شرب ساکنین این مناطق را هم به صورت تاریخی و در هر مرحله از زمان به بهترین وجه ممکن تامین می نموده اند، ولی با ورود شرکت آب و فاضلاب و نصب کنتور در منازل برای محاسبه میزان آب مصرفی و اخذ آب بهاء حساسیتهای شدید از جهت تامین آب شرب از چشمه سارها و فروش آن به مردم تا آنجا شدت پیدا کرده که به هیچ نحو حاضر به همکاری با آب و فاضلاب نیستند، و اهالی اظهار می دارند که آب و فاضلاب که قصد اخذ آب بهاء برای آب شرب را دارد، حق بهره برداری از آب چشمه سارها و قنوات متعلق به روستاها را نداشته و بایستی برای تامین آب هم اقدام نماید. این نظرات و اختلافات ایجاد شده تا آنجا پیش رفته که آب و فاضلاب در میان تولید زه آبهای چشمه سارها، وجود آب پایه دائمی با عالی ترین کیفیت آب شرب ناگزیر به حفر چاهی، در فاصله ۲۴ کیلومتری فیض آباد در منطقه رود کر شده است. در شروع کار آبدهی این چاه بیش از بیست لیتر در ثانیه و وسیله لوله به منبع تامین آب شرب فیض آباد منتقل می شده ولی با کف شکنیها و عمق فعلی به یکصد متر رسیده است آبدهی در حد ۵/۴ الی ۵ لیتر و کیفیت آن بسیار نامطلوب بطوریکه اهالی روستاها ترجیح می دهند. بجای استفاده از این آب وسیله گالن شخصاً از آب چشمه سارها برای مصرف خانوادگی استفاده نمایند. بررسیهای کارشناسی و بازدیدهای بیشتر از مجموعه مناطق کوهستانی گسترده از جهت وجود چشمه سارها، مناطق زهدار نشان می دهد که کمبود آب شرب بسیار حاد فصلی در منطقه فیض آباد راور در روستاهای مربوطه ناشی از کمبود آب در محل نیست، چشمه سارهای موجود را حق آبه بران برای رفع نیازهای باغکاریها و کشت و زراعی خود ترجیح و حاضر نیستند؛ همچون گذشته به تامین آب شرب اختصاص دهند. بالا رفتن آمار جمعیت روستاها و نیاز به تولیدات کشاورزی بیشتر سبب سخت گیری بیشتر حق آبه بران می گردد. به عبارت بهتر منابع تامین آب منطقه از جهت چشمه سارها آبدهی آنها از قرنها قبل تا کنون ثابت ولی نیاز در بخش کشاورزی و شرب بشدت افزایش یافته است و حق آبه بران هم محق هستند که برای حفاظت از منافعشان از اختصاص آب برای آب شرب واکنش نشان دهند. بررسی های بیشتر نشان می دهد که با هماهنگی ارگانهای دولتی در این شرایط سخت فعلی می توان منابع تامین آب شرب جدید را به صورت چشمه قنات به دور از محدوده چشمه سارهایی که مالکیت آن تائید شده و مدعی هستند، ایجاد نموده و آب شرب روستاها را از مناطق کوهستانی بصورت پایدار تامین و تضمین نمود.
پیشنهادات
۱- شناسایی و احداث چشمه قناتهای جدید برای تامین آب شرب هر روستا با هماهنگی دهیاران و شورای محلی در حالی که شرایط منطقه از نظر فنی- مهندسی فراهم و مهیا می باشد.
۲- تعطیل کردن روش چاه و چاه زنی با توجه به هر آنچه که از شروع آبدهی تا امروز از کمیت و کیفیت آب شرب چاه فیض آباد مشاهده شده است. و توجه به این مسئله که حفر چاه در مناطق کوهستانی برای تامین آب شرب هیچگونه تضمین دائمی برای کمیت و کیفیت نداشته و ندارد.
۳- با توجه به بازدید انجام شده از مادر چاه تا مظهر قنات طرز و اینکه این رشته قنات براساس داغآبهای موجود و اظهار نظر شاهدان بیش از پنجاه لیتر در ثانیه آبدهی داشته، ولی در حال حاضر به علت ریزش های جانبی کوره قنات مسیر جریان آب مسدود و آبدهی آن کمتر از ده لیتر در ثانیه می باشد. نظر به اینکه شرکت آبفا به میزان دو دانگ ازآب این قنات مالکیت داردو در صورت احیاء و بازسازی این قنات آب شرب مورد نیاز این روستا و روستاهای پائین دست بصورت پایدار تامین خواهد شد. لازم به یادآوری است که از محل چاه پیشنهادی برای تامین آب شرب طرز بازدید، و در محضر نماینده آبفا، نماینده های شورای طرز تاکید شد که حفر چاه در این مکان بواسطه کوهستانی بودن فاقد آب خواهد بود.
