نویسنده: دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان
سیما کوبان در سال ۱۳۱۸ در تهران زاده شد. پدر و مادرش فرهیخته و به زبان فرانسه آشنا بودند. ۱۸ ساله بود که پس از گذراندن دبیرستان به پایتخت بلژیک رفت و در دانشکده سلطنتی هنرهای زیبای بروکسل طراحی، نقاشی، حکاکی و مجسمه‌سازی خواند. ۳۶ ساله بود که از دانشگاه پاریس دکترای جامعه شناسی گرفت و به تهران بازگشت و استاد نقاشی در دانشکده هنرهای زیبا و سرپرست بخش هنرهای حجمی دانشگاه تهران شد، پس از انقلاب شرایط برای کادر آموزشی پیش از انقلاب سخت شد. ۴۱ ساله بود که از دانشگاه تهران اخراج شد و در راستای روشنگری و پشتیبانی از آزادی بیان چهار جلد کتاب با عنوان “چراغ” تألیف کرد. او در این مجموعه آثاری از احمد شاملو، سعیدی سیرجانی، فریدون آدمیت، محمدعلی سپانلو، مهدی اخوان ثالث، منصور اوجی، اسماعیل خویی، پرتو نوری علا، بهرام بیضایی، و خودش گرد آورد. چراغ، مجموعه ای است از آثار نویسندگان و هنرمندانی که معتقدند باید گفت و نوشت و منتشر کرد، هر چند که شب تیره باشد. این نویسنگان معتقدند نور لازمه زندگی است. او نخستین زنی است که پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ انتشاراتی به نام “دماوند” بنیان نهاد تا جُنگ “چراغ” را منتشر کند و توانست چهار جلد از پنج جلد آن را به دست خوانندگان علاقه‌مند برساند. ۴۶ ساله بود که به خاطر نشر کتاب “نقد جباریت” اثر مانِس اشپِربِر دستگیر و “دماوند” تعطیل شد و اگر چه پس از مدت کوتاهی آزادش کردند ولی دیگر اجازه نشر به او ندادند.
