نویسنده: دکتر مهری نجات، متخصص اعصاب و روان، پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی و مدرس دانشگاه تهران
یکی از اختلالات جنسی در زنان درد لگنی می باشد که زن در هنگام ارتباط جنسی احساس درد در ناحیه اندام تناسلی و لگن دارد که علل مختلفی دارد. این درد می تواند در اثر تغییرات هورمونی و در نتیجه کاهش ترشح در واژن و یا خشکی واژن باشد و یا گاهی در اثر مشکلات و بیماری های مربوط به اندام تناسلی مانند: کیست تخمدان، تومورها، آندومتریوز و خونریزی و لکه بینی و عفونت باشد. افسردگی و اضطراب نیز عامل دردهای بعد از ارتباط جنسی هستند. در مواردی هم به علت دیسک کمر و آرتروز و مشکلات مفاصل و استخوان ها این ناحیه به وجود می آید و درصدی هم علت مشخص ندارد. در ۹ درصد موارد علت درد هنگام رابطه جنسی به علت «واژینیسموس» یا ترس از ارتباط جنسی می باشد، بطوریکه زن با اینکه ممکن است میل جنسی کافی داشته باشد و تحریک شود؛ اما در هنگام رابطه جنسی دچار انقباض شدید عضلات لگن شده و گاهی پاهای خود را به شدت جمع کرده و مانع دخول می شود. نکته مهم این است که این یک پروسه ذهنی است. معمولا در افراد تحصیل کرده، کمال گرا و با دقت یا کسانی که زمینه های اضطراب و ترس دارند مانند: ترس از حیوانات، بلندی، آسانسور و خون و غیره ایجاد می شود؛ همچنین در کسانی که سابقه آزار جنسی و روانی داشته اند نیز مشاهده شده است. این اختلال در افرادی که در بچگی دچار سوختگی و بریدگی و آسیب ناحیه لگن شده اند هم مشاهده می شود. این مشکل به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شود. «واژینیسموس اولیه»، از اولین ارتباط وجود داشته است و «واژینیسموس ثانویه» بعد از یک ارتباط جنسی نامناسب به خصوص در دوران نامزدی یا شب اول زفاف و گاهی بعد از زایمان حاصل می شود. شایان ذکر است که این اختلال همچنین در دخترانی که خانواده هایشان به خصوص مادرشان با ازدواج آنها مخالف است و یا از همسر خود رضایت ندارند مشاهده می شود.
نکته مهم این است که این وضعیت ذهنی و ناخودآگاه است، بطوریکه ورودی واژن در اثر انقباض ناگهانی بسته شده و باید این ترس درمان شود. نکته مهم اینکه جراحی برداشتن پرده و استفاده از داروهای خواب آور هیچ اثری ندارد و حتی وضعیت را بدتر می کند. بهترین راه حساسیت زدایی با تکنیکهای قدیمی مثل انگشت و یا با استفاده از تکنولوژی های جدید مانند بیوفیدبک است. ناگفته نماند که مشارکت همسر در امر درمان ضروری است. با استفاده از تکنیک های جدید صد در صد درمان «واژینیسموس» امکان پذیر است، مگر زوج به هر علت تمایل به همکاری نداشته باشد. امیدواریم زوجهای ما بتوانند هر مشکلی چه در ارتباط با زوج و چه در مورد مسائل جنسی و خانوادگی در کنار هم و با کمک متخصصین حل کنند تا با شادی و سلامتی طی مسیر کنند.
