نویسنده: مهندس حسن اشرف گنجوئی-کارشناس رسمی و محقق تأمین آب
حوزه آبریز رودخانه دهنه غار فاصله ۴۵ کیلومتری شهر کرمان را کوههای بیابان، دهران، لک تیجنگی، کوه زرد، هفتاد میش، گودر چاه، هشتاد مهر، کوه کوک احاطه نموده اند. حوزه آبریز گسترده و مجوعه زه آبهای آن از طریق زه کشی طبیعی بنام رودخانه دهنه غار به جاده شهداد نیبندان تخلیه می گردد. آب پایه و یا (دائمی) این حوزه آبریز در حد دویست لیتر در ثانیه در شرایط فعلی می باشد و قبل از اینکه مورد بهره برداری کشاورزی قرار بگیرد از طریق دهنه غار که سرتاسر آن مسیر سنگی و کوهستانی می باشد خارج شده و وارد کویر می گردد. بالا بودن ضخامت رسوبات درشت دانه دشت اجازه جاری شدن به آب را نداده و به سرعت نفوذ می نماید. بررسی های گسترده کارشناسی از سراسر حوزه آبریز در ارتباط با وضعیت آبهای سطحی، آب پایه، زمینهای زراعی شرایط را برای پیشنهادات ذیل فراهم می نماید.
۱- انجام مطالعات جامع هواشناسی، هیدورلوژی و محاسبه حجم آور سالانه هر زیر حوزه و نهایتاً کل حوزه آبریز.
۲- شناسایی کلیه گزینه های تأمین آب و آبخیزداری و اولویت بندی آنها در حوزه، بطوریکه بتوان با احداث سدهای خاکی بخشی از سیلابها را مهار، ذخیره و از آنها بهره برداری نمود.
۳- شناسایی محلهای مناسب در مسیر جریان آب پایه برای احداث بند انحرافی و یا سد خاکی به منظور ذخیره سازی آب پایه دائمی و به دنبال آن پمپاژ آنها به اراضی مستعد مجاور.
۴- برنامه ریزی برای ترویج آبیاری تحت فشار در این حوزه آبریز و تشویق کشاورزان به بهره برداری بهینه از آب.
لازم به توضیح است که به علت وجود نیروی با تجربه و کارآمد در بخش کشاورزی که در روستاهای واقع در این حوزه آبریز سکونت دارند و اکثراً در حال حاضر بیکار می باشند، به خوبی میتوان تحولات بنیادی ایجاد نمود و با ایجاد فرصتهای شغلی مناسب جمع زیادی از بیکاران محلی را به کار گرفت.
