نویسنده: دکتر مهری نجات، متخصص اعصاب و روان، پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی و مدرس دانشگاه تهران
از مسائل مهم و قابل توجه در دوران میانسالی و سالمندی ارتباط جنسی است. میانسال و سالمند به دو دسته تقسیم می شوند: افرادی که دارای همسر می باشند و افرادی که بدون همسر هستند یا روابط خوبی با همسر خود ندارند. همچنین، کسانی که دارای بیماری های مزمن هستند و وارد سن میانسالی و سالمندی شده اند و افرادی که اخیرا دچار بیماری شده اند. اکثر این افراد دچار بیماری های خلقی مانند: افسردگی هستند که علائم آن به صورت دردهای مزمن بدنی مشاهده نمی شود. عمده ی این علائم جسمی و ناشی از بیماری افسردگی با بیماری های این سنین اشتباه گرفته می شود. از مسائل مهمی که کمتر پزشک و یا حتی خود افراد به آن توجه می کنند، مسائل جنسی مربوط به این سنین است که اغلب افراد بیان آن را شرم آور و دور از انتظار می دانند. جالب است بدانید که اختلال جنسی خود باعث تشدید علائم بیماری و عدم لذت بردن از رابطه و پایین آمدن کیفیت زندگی می شود. عوامل مؤثر بر مسائل جنسی در این رده سنی علاوه بر خود سن، به خصوص بعد از سن ۵۱ سالگی؛ ابتدای ابتلاء به بیماری قند است که هم مستقیم روی عروق، حس و اعصاب اندام تناسلی تأثیرگذار است و هم غیرمستقیم بر روی روابط جنسی با ایجاد افسردگی و اضطراب و درد و ناراحتی مؤثر است. از بیماری های دیگر فشار خون، بیماری های قلب و تیروئید و پروستات و ادراری و غلظت یا کم خونی که چربی بالا و وزن بالا و آرتروز و بیماری های استخوان و مفاصل و ضعف عضلات کمر و لگن می توان نام برد. در سنین بالاتر به خصوص بعد از ۶۵ سالگی آلزایمر و فراموشی و همچنین داروهایی که در این دوران برای فشار خون و بیماری قلبی و آرتروز و دیابت و غیره استفاده می شوند هم تشدید کننده اختلالات جنسی هستند. اگر فرد سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی هم استفاده کند و در روابط زناشویی هم مشکل داشته باشد یا با فرزندان خود و مسائل اقتصادی و شغلی و محیطی هم در حد متوسط تا بالا در کنار بقیه علل قرار بگیرند، مشکلات جنسی چندین برابر خواهد شد؛ ولی آیا برای پیشگیری و درمان آن راه حلی وجود دارد و آیا میتوان کیفیت زندگی را بهبود بخشید؟ در علوم جدید «سکچوال مدیسین» یکی از موضوعات بسیار مهم مطرح شده پیشگیری و درمان اختلالات جنسی در میانسالی و سالمندی است. متخصصین این رشته با آموزش مهارت های جنسی و بررسی افراد از نظر بیماری ها و هورمون ها و اصلاح داروهای مورد نیاز قادر خواهند بود از این اختلالات پیشگیری کنند و یا آن ها را درمان نمایند. باید بدانیم که مهمترین موضوع داشتن روش زندگی سالم و صحیح است. گاهی ما به اشتباه تصور می کنیم که روش زندگی درستی داریم، ولی در واقع گاهی در حال صدمه زدن به خودمان هستیم و در آخر اینکه گرفتن آموزش و مشاوره تخصصی با مراقبت پزشکی صحیح گامی بلند در جهت سلامتی در این دوره سنی می باشد.
