نویسنده: دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان
جرم و جنایت و آســیبهای مرتبط با آن از مســائل مهم در جامعه هســتند. اغلب مفهوم جــرم در قالب یــک ســاختار قانونــی در نظام قضائــی تعریف میشــود و همچنین از ســوی دیگــر دارای مفهــوم اجتماعــی نیز میباشــد. آنچــه که بــه عنوان جــرم قلمداد میشــود با توجــه به زمان و مــکان و همینطــور تصمیم گیریهای سیاســی متغیر اســت و دربرگیرنده طیف وســیعی از فعالیتهای انســانی، حــوادث، و عواملی که ممکن اســت موجب ایجاد درد و رنج برای انسان و یا آســیبهای زیست محیطی باشد. متأسفانه، در این میان کــودکان و نوجوانان، ســالمندان، بیماران روانــی، و افراد معلول فــوق العاده صدمه میبیننــد. ایــن گروهها بــا توجه به ضعف جســمانی شــان بیشــتر مســتعد ابتلا بــه قربانی بودن هستند. باید توجه داشــته باشیم که آسیبهای اجتماعی همیشــه به صورت جرائم جنسی و قتل در جوامع نمود پیدا نمیکنند، بلکه برخی از آســیبها کمتر قابل مشــاهده هستند؛ اما ممکن اســت تأثیر مخربی بر رفاه مردم داشــته باشــند. از این موارد میتوان به فقدان امنیت و بهداشت در محل کار و حتی آلودگی مناطق مورد سکونت و هوا اشاره کرد. برای درک کامل مفهوم آسیبهای اجتماعی نیاز است تا تصویری جامع تر و گسترده تر از علل درد و رنج انســانها و آســیبهای زیســت محیطی حتی در قالبهای سنتی داشته باشیم که شامل در نظر گرفتن نه تنها عملکرد افراد بطور انفرادی، بلکه عملکرد رژیمهای سیاسی و نهادهای اجتماعی در سطح منطقه ای و بین المللی است. بایــد اعتراف کرد که تعریف آســیبهای اجتماعی بــا وجود افتراقهایی کــه بین نظرات جامعه شناســان و جــرم شناســان وجــود دارد، بســیار ســخت اســت. گاه این اختلافــات تا جائی پیش مــیرود که در موضع آســیبهای اجتماعی تبدیل به نقطه ای کور میشــوند. باید اشــاره کرد که برخــی از قوانین جزائــی با وجود تعصب های خاص تصویب شده اند اما اجرای آن قوانین شامل همه ی اقشار جامعه از جملــه مجرمان یقه ســفید نمیشــود و برخــی افراد خــاص راههــای گریزی بــرای خود در قانون مییابند، لذا در خصوص آســیبهای اجتماعی بایســتی انصاف و بیطرفی مطلق از سوی نظام قضائی برای همه شهروندان به دور از هرگونه تبعیضی اعمال شود.
