آبتاب– دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان- اعتیاد و مواد مخدر از مسایل مهم اجتماعی جهان بوده و مهم ترین چالش اجتماعی دولت ها به شمار می آید. امروزه؛ قاچاق، توزیع و مصرف مواد مخدر، شکل مخاطره آمیز و پیچیده ای به خود گرفته است. اعتیاد و مواد مخدر، علاوه بر آسیب های فراوانی که برای فرد دارد، به عنوان ابزار جنگ نرم و تهدید علیه امنیت ملی مطرح است.
اعتیاد وابستگی جسمی و روانی یک فرد به ماده مضر برای جسم است و همین مضر بودن آن است که از طرف دولت ها برای آن ممنوعیت مصرف می گذارند، ولی در برخی از کشورها مصرف برخی از انواع آن مانند مصرف حشیش در ایتالیا آزاد است، هرچند که این دلیل بر اعتیادآور نبودن آن مواد نمی شود. اعتیاد به مواد مخدر در مقیاس فردی و اجتماعی هزینه زیادی دارد. عواقب مصرف مواد مخدر گسترده است و باعث آسیب دائمی جسمی و روحی برای مصرف کنندگان می شود و تأثیر منفی بر خانواده، و بسیاری دیگر که با آنها در تماس هستند، می گذارد. در بسیاری از موارد، مصرف کنندگان به دلیل مصرف بیش از حد موادمخدر یا سایر بیماری های مرتبط با مواد مخدر پیش از موعد می میرند.
دلایل گسترش اعتیاد در جامعه متعدد هستند. یکی از علل آن نقل های اشتباه است که مثلاً، هر چیزی را باید یکبار امتحان کرد، اما در بسیاری از موارد یک بار امتحان کردن یک ماده منجر به وابستگی برای سال ها خواهد شد و عوارض جسمی و روانی آن به دنبال آن خواهد بود. برخی از عللی که میتوانند در گسترش اعتیاد در جامعه دخیل باشند؛ عبارتند از: ۱-تصورات نادرست. ۲- درمان اختلالات زودانزالی. ۳- سابقه خانوادگی. ۴- مشکلات روحی و روانی. ۵- تجارب نامطلوب دوران کودکی. ۶- فشار اجتماعی. ۷- عدم حمایت یا مشارکت خانواده. ۸- استفاده زودهنگام از داروها. ۹- کسب احساس برتر. ۱۰-عملکرد بهتر در تحصیل و ورزش. ۱۱-استفاده از داروهایی که به شدت اعتیادآور هستند.
توجه داشته باشید که نمیتوان گفت اعتیاد انگ است، چراکه طبق تعریف سازمان ملل متحد -دفتر جرم و مواد مخدر- فرد معتاد مجرم نیست بلکه بیمار است و نیازمند کمک برای درمان است. البته همیشه پیشگیری مهمتر از پرداختن به درمان می باشد و لازم است تا برای پیشگیری از اعتیاد به عنوان مهمترین رویکرد در مصون سازی آحاد جامعه، از حمایت سازمانهای مردم نهاد، گروههای محلی و مشارکت اجتماعی بهره جست. تبیین نقش سازمان های مردم نهاد در برنامه های پیشگیرانه و مبارزه با مصرف مواد مخدر، با ایجاد حساسیت افزون تر در بین سازمان های مرتبط، ضرورت ایجاد یک نهضت عمومی و فراگیر در پیشگیری از اعتیاد را روشن می کند که با ورود و مشارکت تمام افراد جامعه از جمله خانواده ها و سازمانهای مردم نهاد به عنوان یک سیاست ارجح برای هر دولتی در کشور می باشد.
