نویسنده: پروین حقیقت‌خواه
مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) گزارشی در ماه مارس سال ٢٠٢١ منتشر کرده که به شکاف جنسیتی در اقتصاد و جامعه، به خصوص با توجه به شرایط قرنطینه، می‌پردازد. بنا به این گزارش، پاندمی کرونا شکاف جنسیتی در حوزه‌ی اقتصاد را افزایش داده است. این گزارش، شکاف جنسیتی در ١۵۶ کشور جهان را در چهار حوزه بررسی میکند: مشارکت و انتخاب اقتصادی؛ دسترسی به آموزش؛ بهداشت و بقا؛ و توانمندسازی سیاسی.
افزایش شکاف جنسیتی در سطح جهان به اندازه‌ای است که ١٣۵.۶ سال طول می‌کشد تا این شکاف رفع شود.
بیش‌ترین میزان شکاف جنسیتی مربوط به حوزه‌ی توانمندسازی سیاسی است. در ١۵۶ کشور مورد بررسی، زنان تنها ٢۶.١ درصد از حدوداً ٣۵۵٠٠ جایگاه در مجلس و فقط ٢٢.۶ درصد از بیش از ٣۴٠٠ پست وزارت را به خود اختصاص داده‌اند. در ٨١ کشور، زنان هرگز رئیس دولت نبوده‌اند. مجمع جهانی اقتصاد تخمین می‌زند که ١۴۵.۵ سال طول می‌کشد تا شکاف جنسیتی در حوزه‌ی سیاست از بین رود.
دومین رتبه از نظر میزان شکاف جنسیتی متعلق به مشارکت و انتخاب اقتصادی است. در حال حاضر، فقط ٢٧ درصد از کل پست‌های مدیریتی متعلق به زنان است و فقط بهبود اندکی در این حوزه ایجاد شده است. بنا به تخمین این انجمن، ٢۶٧.۶ سال طول می‌کشد تا این شکاف رفع شود.
شکاف جنسیتی در دو حوزه‌ی دسترسی به آموزش و بهداشت و بقا تا حد زیادی رفع شده است. در ٣٧ کشور جهان، در این دو حوزه شکافی وجود ندارد. در صورت تداوم این روند، ١۴.٢ سال دیگر لازم است تا شکاف این دو حوزه به‌طور کامل رفع شود.
بنا به این گزارش، با شیوع بیماری کرونا، ۵ درصد از زنان و ٣.٩ درصد مردان شغل خود را از دست داده‌اند.
ده کشور برتر از نظر برابری جنسیتی: ایسلند، فنلاند، نروژ، نیوزلند، سوئد، نامیبیا، روآندا، لیتوانی، ایرلند و سوئیس.
پنج کشور برتر از نظر بهبود شکاف جنسیتی: لیتوانی، صربستان، تیمور شرقی، توگو و امارات متحده عربی.
خاورمیانه و منطقه‌ی شمال آفریقا بیش‌ترین میزان شکاف را دارند (۶٠.٩ درصد).
در میان این ١۵۶ کشور، ایران رتبه‌ی ١۵٠ را دارد. در مقایسه با سال ٢٠٢٠، ایران دو رتبه تنزل داشته است.
در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، ایران در رتبه‌ی ١۶ قرار دارد. فقط کشورهای سوریه، عراق و یمن بعد از ایران قرار دارند.
در حوزه‌ی اقتصاد، ایران جزء هفت کشور با بیش‌ترین میزان شکاف جنسیتی است (رتبه‌ی ١۵٠).
از نظر دسترسی به آموزش، ایران با رتبه‌ای ضعیف‌تر از کشورهایی چون لبنان، تونس، مصر و اندونزی، در جایگاه ١١٩ قرار دارد.
در حوزه‌ی بهداشت و بقا، ایران با رتبه‌ی ١٢٩، جایگاهی ضعیف‌تر از کشورهایی چون عراق، یمن و سوریه دارد.
ضعیف‌ترین عملکرد ایران مربوط به حوزه‌ی توانمندسازی سیاسی است که در رتبه‌ی ١۵١ قرار دارد. این عملکرد حتی از کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و عربستان هم بسیار ضعیف‌تر است.
از نظر میزان درآمد هم زنان ایران با درآمدی معادل تنها ١٨ درصد از درآمد مردان، در شرایط خوبی قرار ندارند.
