نویسنده: فاطمه قلخانی – وکیل پایه یک دادگستری
رئیس پلیس راهور اصفهان اخیراً اظهار داشته که بانوان طبق قانون مجاز به دریافت گواهینامه موتورسیکلت نیستند؛ اما این در حالی است که در هیچ یک از قوانین و مقررات ایران، زنان صراحتاً از موتور سواری منع نشدهاند، همچنین مطابق اصول فقهی اصل بر مباح بودن اعمال است که این امر مورد تأکید قانونگذار نیز بوده چنان که اصل نهم قانون اساسی مؤکداً بر صیانت از آزادیهای مشروع تأکید نموده و نیز طبق اصل بیستم قانون اساسی همه افراد فارغ از جنسیت در برابر قانون برابرند. بنابراین، میتوان گفت که رانندگی وسایل نقلیه موتوری در ایران قائم به جنسیت نیست و این از حقوق مسلم زنان است که بتوانند از موتورسیکلت برای حمل و نقل استفاده کنند کما اینکه برخی زنان مبادرت به رانندگی وسایل نقلیه سنگین میکنند و هیچگونه محدودیتی جنسیتی وجود ندارد. همانطور که یکی از شعب دیوان عدالت اداری (تصویر نامه) به درستی بیان نموده؛ قید مقرر در تبصره ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی (صدور گواهینامه برای مردان بر عهده نیروی انتظامی است) نیز به معنای محرومیت زنان از رانندگی موتورسیکلت نیست. از این گذشته وضعیت حاکم بر وضعیت شهرنشینی علیالخصوص کلانشهرها و عدم امکان مالی جهت تهیه خودرو برای همه اقشار و سهولت رفتوآمد با موتورسیکلت جهت رتقوفتق امور زندگی (که بعضاً زنان جامعه با توجه به وضعیت شخصی و خانوادگی خود شخصاً مجبور به حل آنها میباشند) ضرورت صدور گواهینامه را برای آنها بیشتر نمایان میسازد.
سؤالی که مطرح میشود این است که فرق عقب موتورسیکلت نشستن و جلو نشستن در چیست؟ درحالیکه عرف حاکم بر جامعه امروز و شرایط اقتصادی و فرهنگی مردم اقتضا میکند که نه تنها مخالفتی با رانندگی موتورسیکلت توسط زنان نشود، بلکه این امر مورد حمایت قانونگذار و مراجع ذیصلاح نیز باشد؛ چرا که زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند و ندادن و محروم نمودن زنان از گواهینامه موتورسیکلت به معنای سلب حق مسلم و شهروندی نیمی از جامعه است و حتی میتوان گفت استفاده از موتورسیکلت توسط بانوان کمک شایانی در حل معضل آلودگی هوا و ترافیک خواهد داشت؛ بنابراین چنان چه خانمها با رعایت حجاب متناسب مبادرت به رانندگی با موتورسیکلت نمایند مطابق موازین شرعی و قانونی منعی نداشته و به نظر میرسد صدور گواهینامه برای بانوان از این حیث نیز بلامانع است. همانطور که رانندگی موتورسیکلت توسط زنان در سایر کشورهای اسلامی همچون مالزی امری معمول است.