دو کودک مبتلا به نقص سیستم ایمنی با استفاده از واحد های ذخیره شده خون بند ناف در بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون ایران تحت پیوند سلولهای بنیادی قرار گرفتند و با انجام این دو پیوند شمار پیوند های انجام شده با استفاده از واحد های خون بند ناف در این سازمان به عدد ۲۱ رسید. به گزارش روابط عمومی سازمان انتقال خون؛ این پیوند ها در مرکز پیوند بیمارستان مفید تهران و توسط دکتر بی بی شهین شمسیان، فوق تخصص خون و سرطان شناسی کودکان و با استفاده از نمونه های ذخیره شده در بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون ایران صورت گرفت.این دو بیمار ۸ و ۹ ساله مبتلا به نقص سیستم ایمنی از نوع نوع آدرنولکودیستروفی (ALD) و لنفوهیستیوسیتوز هموفاگوسیتیک (HLH) بودند. تا کنون ۲۱ پیوند با استفاده از واحدهای خون بند ناف ذخیره شده در سازمان انتقال خون ایران به انجام رسیده است.
دکتر مژده نخلستانی؛ مدیر بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون با بیان اینکه این مرکز در حال حاضر تنها بانک خون عمومی بند ناف فعال کشور است، گفت: بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون ایران در تیرماه سال ۱۳۸۹آغاز به کار کرد و تاکنون با بهره گیری از فناوری پیشرفته و آخرین استانداردهای بین المللی، حدود چهار هزار واحد خون بند ناف را پردازش و ذخیره کرده است. وی هدف از اهدا و ذخیره سازی خون بند ناف را ایجاد یک منبع غنی از سلول های بنیادی خون ساز برشمرد و ادامه داد: در صورت اخذ رضایت از مادران باردار و در هنگام زایمان خون از بند ناف نوزاد جمع آوری شده و پس از انتقال به آزمایشگاه و پردازش مجموعه سلولهای هسته دار آن که منبع سلولهای بنیادی خون ساز هستند در صورت احراز استانداردهای مورد نظر استخراج و سپس در دمای (منفی ۱۹۰) درجه سانتیگراد ذخیره و نگهداری میشود. نخلستانی در رابطه با هزینه های جمع آوری، پردازش و ذخیره سازی خون بند ناف خاطر نشان ساخت: در بانکهای عمومی خون بند ناف هزینه ای از اهداء کننده خون بند ناف دریافت نمی شود و این فرآیند رایگان است. وی تصریح کرد: نمونه خون بند نافی که اهداء کننده به بانک عمومی این نوع خون اهدا می کند جهت مصرف عموم است و این در حالی است که در بانک های خصوصی، هزینه ی جمع آوری، پردازش و نگهداری از خانواده نوزاد دریافت می شود و بنابر این استفاده احتمالی از این نمونه خون نیز در انحصار خانواده ی اهداء کننده است.
مدیر بانک خون بند ناف سازمان انتقال خون ایران افزود: با اهدای خون بند ناف، ضمن افزایش میزان ذخایر بانک های خون بند ناف عمومی کشور، شانس یافتن نمونه ی سازگار برای همه بیماران نیازمند به پیوند سلول های بنیادی خون ساز افزایش مییابد. وی یادآور شد: در بانکهای خصوصی، خانواده نوزاد متحمل هزینه می شوند و در اغلب موارد نیز این واحدهای خون بند ناف اصلاً به مصرف فرد اهداء کننده نمی رسد و سالها بدون استفاده ذخیره میشود. به گفته دکتر نخلستانی، در ایران میزان اهداء و استقبال مادران باردار جهت اهدای خون بند ناف خیلی خوب و رضایت بخش است. دکتر نخلستانی پروسه تأمین خون بند ناف را کاری گروهی دانست و از همکاران شاغل در آزمایشگاه ستاد مرکزی سازمان و دیگر کارکنان ستادی نظیر واحد تأسیسات، تجهیزات پزشکی و ترابری که در انجام رسالت واحد بانک خون بند ناف کوشش کرده اند، تشکر کرد. گفتنی است خون بند ناف خونی است که بعد از تولد نوزاد در جفت باقی مانده و در صورت عدم جمع آوری، به عنوان یک زباله بیولوژیک زدایش می شود. امروزه با اهدای این خون می توان به بیماران نیازمند پیوند سلولهای بنیادی خونساز کمک کرد و جان آنان را نجات داد. خون بند ناف در درمان انواع بسیاری از بیماریها مانند بدخیمی های خونی، کم خونی های مادرزادی مانند تالاسمی و آنمی فانکونی، بیماریهای نقص سیستم ایمنی و بیماریهای متابولیک استفاده می شود. ورود این شیوه درمانی به حوزه نوین پزشکی بازساختی و سلول درمانی، موجب آغاز پژوهش های وسیع در راستای کمک به درمان آسیبهای نخاعی و فلج مغزی شده است. اولین پیوند موفق خون بند ناف ۳۲ سال پیش توسط دکتر گلوکمن بر روی کودک مبتلا به آنمی فانکونی انجام شد.
