آبتاب؛ دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان- سلامتی به عنوان یک ارزش فردی و اجتماعی مهم، دارای اثرات بسیار مهمی در سطح فردی و اجتماعی می باشد و سلامت افراد جامعه از ارکان توسعه جوامع است. به استناد داده های جهانی، با وجود موفقیتهای چشمگیر بشر در ارتقاء وضعیت سلامت در سطح جهان، بار بیماریهای مزمن روز به روز در حال افزایش بوده و نابرابری زیادی در وضعیت سلامت در بین کشورهای مختلف و طبقات اجتماعی مختلف یک کشور وجود دارد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) این تعریف را از عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت ارائه می‌دهد: “شرایطی که افراد در آن متولد می‌شوند، رشد می‌کنند، زندگی می‌کنند، کار می‌کنند و پیر می‌شوند.” این سازمان همچنین بیان میکند که “این شرایط با توزیع پول، قدرت و منابع در سطوح بین‌المللی، ملی و محلی شکل می‌گیرد.”
نمونه‌هایی از عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت عبارتند از:
- سطح درآمد
- فرصت‌های آموزشی
- شغل، وضعیت شغلی و ایمنی محل کار
- نابرابری جنسیتی
- تفکیک نژادی
- ناامنی غذایی و عدم دسترسی به انتخاب غذاهای مغذی
- دسترسی به مسکن و خدمات آب و برق
- تجربیات اولیه کودکی و رشد
- حمایت اجتماعی و فراگیری جامعه
- میزان جرم و جنایت و قرار گرفتن در معرض رفتار خشونت‌آمیز
- در دسترس بودن حمل‌ونقل
- شرایط محله و محیط فیزیکی
- دسترسی به آب آشامیدنی سالم، هوای پاک و محیط‌های عاری از سموم
- فرصت‌های تفریحی و فراغتی
توجه شود که حمایت اجتماعی باعث میشود، افراد در زمانی که با استرس مواجه می‌شوند؛ شاید بتوانند دوام بیاورند و زندگی خود را پیش ببرند، اما در بحث حمایت اجتماعی همه ما از طرفی لازم است حمایت شویم و از طرف دیگر حمایت کنیم.
انواع حمایت اجتماعی عبارتند از:
حمایت عاطفی: علاقه، همدلی، همدردی یا مراقبت
حمایت وسیله‌ای: مانند پختن یک سوپ داغ هنگام بیماری برای یک فرد.
حمایت اطلاعاتی: شامل ارائه راهنمایی، نصیحت و اطلاعات می شود. این نوع حمایت زمانی اهمیت دارد که افراد می خواهند یک تصمیم مهم بگیرند.
همچنین، در خصوص تأثیر روابط اجتماعی بر سلامت جسم باید گفت که داشتن دامنه گسترده از دوستان و روابط اجتماعی مناسب می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت جسم و روان انسان بگذارد؛ مطالعات نشان داده‌اند افراد اجتماعی نسبت به دیگران به احتمال کمتری به بیماریهای مزمن از جمله حملات قلبی مبتلا می‌شوند. از سوی دیگر، تأثیر روابط اجتماعی دوستانه بر سلامت روان نیز اهمیت ویژه ای دارد. بیشتر افراد در تعاملات اجتماعی احساس آرامش می‌کنند و از داشتن تجربیات مشترک لذت می‌برند؛ در ضمن برخی افراد داشتن دوست را انگیزه‌ای می‌دانند تا فعالیت‌های سالم انجام دهند. قابل ذکر است که ارتباط های اجتماعی کاهش دهنده استرس و اضطراب هستند و حفظ روابط دوستانه در دوران زندگی از زوال عقلی جلوگیری میکند.
