به قلم دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان
آبتاب– آلو اروپا و آسیا محسوب می‌شود و اولین بار در قرن ۱۹، گونه‌‌های متفاوت آن توسط مهاجرین از آسیا و اروپا به آمریکای شمالی برده شد. براساس شواهد موجود، در زمان باستان مردم آسیای میانه آلو را خشک کرده و مصرف می‌کردند. آلو یک میوه تک هسته‌ای است که از نظر رنگ، شکل و اندازه تنوع زیادی دارد و معروف‌ترین آن نوع ژاپنی است. برخی انواع آن به رنگ زرد و پرآب بوده و برخی دیگر درصد آب کمتری داشته و قرمز متمایل به ارغوانی هستند. اندازه آلو در سراسر جهان از ۶-۳ سانتی‌متر متفاوت است. طعم آن از ترش تا شیرین متغیر بوده و به رنگ‌های زرد، سبز، قرمز و ارغوانی موجود است.
آلو یکی از منابع غنی پتاسیم است. تحقیقات انجام گرفته در سال‌های اخیر تأثیر پتاسیم را در کاهش فشار خون نشان داده‌اند. با توجه به این که آلو حاوی سدیم کمی می‌باشد، مصرف متعادل آن در کنترل فشارخون موثر است. آلو به دلیل داشتن فیبر غذایی، برای کنترل قندخون، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است. فیبرها میزان حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهند، بنابراین مصرف آلو می‌تواند در کنترل قندخون موثر باشد. علاوه بر اثرات فوق، فیبر موجود در آلو سبب افزایش رشد و تکثیر باکتری‌های مفید روده شده که این امر مانع از رشد باکتری‌های مضر در داخل روده می‌شود. در عین حال بر اثر تخمیر فیبر در داخل روده، اسید بوتیریک تولید می‌شود که منشاء انرژی برای سلول‌های روده است و به‌این ترتیب به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. آلوی خشک منبع خوبی از آهن است و برای جلوگیری از کم خونی بسیار مفید است.
آلو خشک منبع خوب «آهن گیاهی» برای گیاهخواران است. همچنین، آشپزها و کسانی که تمایل ندارند از چربی، کره یا مارگارین در دستور غذا استفاده کنند، می‌توانند از پوره‌ی آلو برای پختن انواع کیک میوه ای و شیرینی استفاده کنند. پوره‌ی آلو خشک به حجم و مقدار غذا می‌افزاید و در عین حال حاوی چربی هم نیست؛ بنابراین استفاده از آلوخشک برای افرادی که باید رژیم کم‌چربی داشته باشند و تمایل به‌خوردن تنقلات شیرین دارند، مناسب است. آلوى خشک خواص ضدمیکروبى دارد که می‌تواند از خطر آلودگى گوشت کم کند. افزودن آلو یا عصاره آن به گوشت قیمه شده، به میزان قابل توجهى از رشد میکروب‌ها جلوگیرى مى کند. افزودن ۳ درصد عصاره آلو، بیش از ۹۰ درصد مانع از رشد میکروب‌ها مى شود.
آلو از نظر دارویی و ترکیبات شیمیایی دارای انواع مواد معدنی بسیاری از جمله آهن، کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، فلور، گوگرد، پتاسیم و قند است. همچنین، آلو دارای ویتامین‌های A ،B و B2، C، P است. آلو یکی از منابع خوب آنتی اکسیدان‌هاست. این میوه حاوی مقادیر مناسبی از ترکیبات فنلی و بتاکاروتن می‌باشد که رادیکالهای آزاد اکسیژن را خنثی می‌کنند. رادیکالهای آزاد اکسیژن اثرات مخربی را در بدن اعمال می‌کنند، زیرا این رادیکالهای آزاد با اکسیداسیون چربی‌ها در بدن سبب می‌شوند که چربی همواره در رگ‌ها رسوب کرده و گرفتگی عروق پیش آید. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد اکسیژن، تخریب DNA است. چنانچه DNA آسیب ببیند احتمال تولید سلول‌های سرطانی در بدن به شدت افزایش می‌یابد. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد، افزایش احتمال بروز استئوآرتریت می‌باشد که منشاء پیدایش بیماری‌هایی نظیر آرتریت روماتوئید است. از آنجاکه سالیانه هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی و سرطان در جهان می‌میرند و درصد زیادی از هزینه‌های بخش بهداشت و درمان صرف این گونه بیماری‌ها می‌شود. با توجه به تأثیر آلو در پیشگیری از این بیماری‌ها مصرف این میوه می‌تواند در سلامت انسان بسیار مؤثر باشد. در نهایت، یکی از شناخته شده‌ترین خواص آلو، پیشگیری از یبوست است که این فایده نیز به واسطه‌ی وجود فیبر است. آلو و آب آلو حاوی مشتقات ماده‌ای به‌نام «هیدروکسی فنیلیاتین» هستند که عضلات صاف دیواره روده بزرگ را تحریک میکند. این تحریک باعث شروع افزایش فعالیت در روده بزرگ می‌شود که این امر نیز به افزایش سرعت حرکت مدفوع کمک میکند و همینطور، در ۱۰۰ گرم آلو خشک حدود ۱۰ گرم قند سوربیتول موجود می‌باشد که خاصیت ملین دارد. مصرف این میوه دارویی به شکل زیر توصیه می شود:
مصرف خوراکی: آلو اکثراً به‌صورت تازه مصرف می‌شود؛ اما می‌توان آن را به کیک‌ها، سالادها و غذاها اضافه کرد یا به‌صورت کمپوت و مربا مصرف کرد. نوع خشک این میوه، در جای خشک و خنک یا در یخچال به مدت ۶ ماه قابل نگهداری است.
قابل ذکر است که در طب چینی، آب آلو به‌عنوان «اکسیر صبحانه» جهت سم‌زدایی و شادابی بدن بعد از خواب توصیه شده است.
