نویسنده: مهدیه بهارمست
در حال حاضر ۴۸ میلیون و ۹۵۶ هزار نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲۵ میلیون و ۱۵۶ هزار نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند. بنابراین مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۷۴ میلیون و ۱۱۳ هزار دوز رسید. بیش از نیمی از افراد با واکسن سینوفارم چینی واکسینه شدند و حتی اخیراً برخی از گروه پرخطر در حال تزریق دوز بوستر هستند اما هنوز خبری از واکسن‌های داخلی نیست.
براساس گزارش‌ها از میان پنج شرکت تنها شرکت شفافارمد ١٠ تا ١٢ میلیون واکسن برکت تحویل داده است. انستیتو پاستور با ارائه گزارش بینابینی فاز سه برای واکسن پاستوکووک مجوز مصرف اضطراری گرفت و قرار است این واکسن به گروه ١٢ تا ١٨ سال تزریق شود، اما هنوز خبری از تولید انبوه این واکسن نیست. به تازگی مجوز مصرف اضطراری اسپایکوژن بعد از ارائه گزارش بینابینی اول در فاز سه صادر شده است. واکسن فخرا در فاز سه است و هنوز گزارش بینابینی برای مجوز مصرف ارائه نکرده‌اند. دو واکسن بقیه‌الله و اُسوه در مراحل ابتدایی مطالعات بالینی قرار دارند. با این تفاسیر هفت واکسن تولید داخلی وجود دارد که مقالات علمی آن وضعیت مبهمی دارد. تمام این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که تاکنون بودجه‌های کلانی برای ساخت واکسن‌های داخلی مصرف شده است از قضا دیروز سازمان هدفمندی یارانه‌ها اطلاع داد که از محل منابع درآمدی، تاکنون بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان بابت تولید واکسن کووپارس به مؤسسه تحقیقاتی رازی پرداخت کرده است. همچنین بالغ بر سه هزار میلیارد تومان تاکنون صرف پروژه واکسن برکت شده است. بنابراین هنوز نتیجه و سوددهی این بریز و بپاش‌ها معلوم نیست، اما مسوولان برکت بر این عقیده‌اند دولتی که پول واردات واکسن را نقد می‌دهد تنها ۳۰درصد مطالبات آنها را پرداخت کرده است.
دیروز مجمع فوق‌العاده برکت به منظور تصویب افزایش سرمایه ۲۷ درصدی برگزار شد و به پرسش‌های مهمی پاسخ داده شد. یکی از مهم‌ترین سؤال‌ها در خصوص میزان واکسن تولید شده توسط شرکت برکت بود که مسوولان برکت در این خصوص اعلام کردند فاز یک تاکنون ۱۰ الی ۱۲ میلیون دوز تولید کرده است. فاز دو و سه به دلیل شیوع کرونا به تأخیر افتاده است. فاز دو به بهره‌برداری رسیده و سه تا چهار میلیون دوز تولید کرده است که پس از اخذ مجوز‌های لازم از وزارت بهداشت به بازار عرضه خواهد شد. در خصوص فاز سه نیز دستگاه‌ها نصب شده و در حال پروگرمینگ است. پیش‌بینی شرکت انجام تست‌بک‌ها در آبان ماه برای فاز سوم است. همچنین تاکنون هشت میلیون و ۲۵۸ هزار دوز واکسن به قیمت ۱۸۵ هزار تومان و بالغ بر ۵۰۰/۱ میلیارد تومان دوز واکسن به وزارت بهداشت تحویل شده است. با توجه به مستندات پزشکی دوز سوم نیز اجباری است و بر اساس مطالعات علمی دوز سوم واکسن سینوفارم باید واکسنی غیر از سینوفارم باشد، بنابراین انگار مسوولان برکت به بازار دوز سوم چشم دوختند اما اینکه آیا عملی می‌شود گذر زمان مشخص میکند.
اما بحث دیگری که در خصوص واکسن‌های داخلی علی‌الخصوص برکت به وجود آمده بحث صادرات آن است و با توجه به واردات ۱۰۰ میلیون دوز واکسن، میزان تولید شرکت بیشتر از نیاز کشور خواهد شد و شرکت‌های واکسن‌سازی هیچ راهی ندارند جز اینکه به فکر صادرات و دوز سوم باشند. البته این امر نیاز به تأییدیه سازمان بهداشت جهانی دارد و در اصل نیاز به ثبت واکسن است. به گفته مسوولان برکت بیش از چهار ماه است که شرکت دو تیم را برای ثبت مقالات و مذاکره با سازمان بهداشت جهانی در نظر گرفته است. در ژورنالی که در آن مقاله واکسن ثبت شده، پیام دادند که نویسندگان مقاله در محدوده کشورهای موجود در لیست تحریم‌های آمریکا قرار دارند. این در حالی است که به گفته پزشکان مطرح کشور تحریم‌ها مانعی در خصوص ثبت مقاله‌های علمی نبوده و نیست، بنابراین احتمالاً بیان چنین مطلبی بهانه‌ای بیش نبوده است. با این حال مذاکرات جهت صادرات واکسن ادامه دارد. در حال حاضر شش کشور تقاضای واکسن دارند و برخی از این کشور‌ها اعلام کرده‌اند ثبت واکسن در داخل ایران کفایت میکند. یک کشور شش میلیون دوز درخواست کرده و قرارداد محرمانگی بین شرکت برکت و کشور خریدار نیز امضا شده است.
براساس گزارش‌ها تاکنون دو کشور نیکاراگوئه و برزیل خواهان واکسن‌های برکت هستند که آن هم قرار است ۱ دلار کمتر از واکسن سینوفارمی که خریداری می‌کنند، از ما بخرند! البته اینکه این دو کشور هم واکسن برکت را از ما بخرند یا نه، صد در صد نیست و باید مذاکراتی صورت بگیرد. از طرفی حتی اگر بدون دریافت استاندارد جهانی واکسن را روانه بازار خارجی کنند احتمال دارد سرنوشت پراید دچار واکسن برکت شود.
منبع: جهان صنعت
