مقدمه ای بر افسردگی و انواع آن

آبتاب– حسن فصیحی (روانشناس بالینی)- افسردگی شایع ترین بیماری قرن ۲۱ و مهم ترین اختلال روزمره مردم ایران در حیطه بیماری های روانی می باشد. از نظر دسته بندی این بیماری در دسته اختلالات خلقی است، ولی خود افسردگی انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.

افسردگی اساسی

افسردگی اساسی یا عمده که در اصطلاح تخصصی به آن افسردگی ماژور گفته می شود، بیمار شدیدترین حالت‌ها و علائم افسردگی را تجربه می کند. هر آن چیزی که ما از یک بیمار افسرده انتظار داریم میتوانیم در این نوع از افسردگی آن را ببینیم. فرد دائماً گوشه گیر، نا‌امید، در برخی موارد به خودکشی فکر می‌کند و در بسیاری اوقات گریه می‌کند، بی حوصله است و تنهایی را به هر چیزی ترجیح می دهد. عمده دلیل افسردگی ماژور را تعارضات حل نشده و علائم قبلی افسردگی که درمان نشده‌اند، تشکیل می‌دهد.

افسردگی کوتاه مدت یا گذرا

فرد عموماً در سال یک الی دوبار از خود علائم افسردگی را نشان می‌دهد. مدت این علائم ۱ الی ۳ روز می‌باشد و مهمترین علامت آن گوشه گیری و کم حرفی است. افسردگی گذرا به دلیل علائم زودگذر سطحی‌ترین وضعیت از افسردگی است.

ملال پیش از قاعدگی

این حالت متوجه جنس مؤنث بوده و همانطور که از اسمش پیداست فرد قبل از عادت ماهانه دچار افت خلق و بروز احساسات منفی شده و از دردی که در آینده دچار آن خواهد شد به شدت منزجر است. با اینکه ملال پیش از قاعدگی افسردگی شمرده نمیشود، ولی به دلیل قرارگرفتن در دسته اختلالات خلقی و شباهت آن با علائم افسردگی گذرا در این مطلب آورده شده است.

افسردگی فصلی

این نوع افسردگی بسته به وضعیت زیستی فرد است. بعضی از افراد مستعد حالتهایی از افسردگی در نیمه دوم سال یعنی فصل های پاییز و زمستان هستند. علاقه شدید به خواب، کم حرفی، عدم تحرک، منگی و خواب آلودگی، عدم لذت از چیزهایی که قبلاً از آن لذت میبرد را میتوان از علایم فرد افسرده فصلی دانست. با تمام شدن فصل زمستان این حالت ها نیز در فرد کمرنگ شده و نهایتاً از بین میرود.

افسردگی پس از زایمان

برخی از مادران پس از زایمان اول خود دچار افسردگی کوتاه مدتی میشوند که رسیدن به پوچی و میل به خودکشی از علائم این مادران است. اگرچه امروزه متخصصان تغذیه و پزشکی دلایل زیستی را دراین مورد مطرح کرده‌اند، ولی از نظر روانی این مادران بر این باورند که همنوعی را وارد دنیای پوچی کرده‌اند که پر از درد و غم می باشد. در مواردی دیده شده که این مادران حتی در روزهای اول زایمان تمایلی به دیدن فرزند خود ندارند.

افسردگی مبتنی بر علت

گاهاً دلایلی مانند اضطراب بیش از حد غیر قابل کنترل در سوگ از دست دادن عزیزان، که عمدتاً بصورت غیر منتظره می باشد مثل تصادف یا ناکامی های پی در پی عامل این نوع افسردگی می باشد که با از بین بردن منشاء و علت آن یا کمرنگ کردن فقدانی بیمار افسرده نیز رو به بهبودی قدم برمیدارد. نتایج علمی نشان داده، اکثر اختلالات خلقی خصوصا افسردگی زمانی رخ میدهد که فرد در معرض اضطراب و استرس شدید باشد. با کنترل و رفع علائم اضطراب و استرس در همان مراحل ابتدایی می توانیم از هزینه های معنوی و مادی ناشی از این موارد جلوگیری کنیم.