خواص شگفت انگیز روغن بادام

آبتاب– دکتر حسین باخدا- بادام، میوه‌ای است در دسته مغز‌ها که از درختی به بلندی حدود ۸ متر، با برگ‌هایی بیضی، باریک، نوک تیز و به رنگ سبز، به دست می‌آید. در اوائل بهار شکوفه‌های بادام که به رنگ صورتی هستند، ظاهر می‌شوند که در نهایت میوه حاصل از آن به دو نوع کلی بادام شیرین و بادام تلخ، ظاهر می‌شود. میوه درخت بادام ظاهری بیضی شکل و سفت دارد که قشر خارجی آن سبز رنگ و پوشیده از کرک است. در داخل این لایه کرکی سبز رنگ، میوه بادام با پوستی سخت وجود دارد. در ابتدای تشکیل میوه، پوشش خارجی آن سبز رنگ و گوشتی است که پوشیده از کرک است و هنوز به درستی رشد نکرده که آن را چغاله بادام Amandon می‌نامند. پس از رسیدن میوه بادام، به تدریج پوشش خارجی سبز رنگ خشک شده و پوست آن نیز سفت و سخت می‌شود و مغز بادام در داخل آن رشد کرده و آماده استفاده می‌شود. مغز میوه بادام بیضی نیز شکل و مسطح بوده که یک طرف آن نوک تیز است. مغز بادام در داخل پوسته نازک قهوه‌ای رنگی می‌باشد که می‌توان آن را به کمک آب گرم از آن جدا کرد. از بادام و درخت آن، به علت خواص بسیار زیادی که دارد، استفاده می‌شده و از کلیه قسمت‌های درخت بادام مانند شکوفه، برگ و میوه آن برای کاربرد‌های طبی، بهره گرفته می‌شد. یکی از کاربرد‌های بسیار کهن و شایع از بادام، استفاده از روغن میوه این درخت است که قرنهاست اثرات مفید آن بر پوست و مو، شناخته شده است. به عبارت بهتر، تقریباً نیمی از وزن مغز بادام خشک شده را روغن تشکیل می‌دهد که همین امر سبب شده است روغن گیری این میوه، یکی از شایع‌ترین روش‌های استفاده از آن باشد. بادام شیرین دارای ۵۰ تا ۵۵ درصد و بادام تلخ دارای ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن می‌باشد.

شاید برای بسیار از افراد این تصور وجود داشته باشد که بادام تلخ و شیرین، در کل یکی هستند و از یک درخت به دست می‌آید، اما اینگونه نیست و بادام تلخ و شیرین، دو میوه متفاوت هستند. درخت بادام یک درخت کوچک هست که تا ارتفاع ۴ الی ۱۰ متر رشد می‌کند. درخت‌های بادام شیرین معمولاً داراری شکوفه‌هایی به رنگ سفید هستند، در صورتی که شکوفه‌های درخت بادام تلخ اغلب دارای شکوفه‌هایی به رنگ صورتی هستند. از نظر شکل ظاهری این دو بادام در کل شبیه هم هستند با این تفاوت که بادام تلخ از نظر اندازه کوچکتر از بادام شیرین است. بادام شیرین به دلیل طعم و مزه خوب آن، به طریقه‌های مختلف از جمله استفاده از خود دانه، بیشتر در مصارف آشپزی و خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین آرد این نوع بادام تقریباً بدون کربوهیدرات و عاری از گلوتن است و از آن میتوان به عنوان یک مکمل غذایی برای افرادی که رژیم‌های غذایی خواصی دارند مورد استفاده قرار گیرد. اما بادام تلخ بیشتر خواص درمانی دارد دلیل آن هم وجود نوعی سم به نام اسیدهیدروسیانیک Hydrocyanic acid است که مثل دانه‌های سیب، هلو و زردآلو در بدن به سیانید تبدیل می‌شود. به همین دلیل معمولا خوردن آن در بیشتر کشور‌ها ممنوع است مگر آن که این ماده سمی را طی فرآیند‌هایی از آن خارج کرده باشند. به عبارت دیگر بادام تلخ که میوه درخت‌های بادام دارنده ژن گیرنده Recessive gene است تنها به دلیل میزان زیاد سم ۴۰ برابر بیشتر از بادام شیرین، خیلی با احتیاط باید مصرف شود. همچنین روغن حاصل از هر دو بادام جزو اسید‌های چرب غیراشباع محسوب می‌شود، ولی عمر روغن بادام تلخ کوتاه‌تر است و حتما باید در ظرف دربسته دور از نور و گرما و رطوبت نگهداری و سریع استفاده شود.

روغن بادام منبع غنی از ویتامین و مواد معدنی همچون ویتامین E و D، کلسیم، منیزیم و پتاسیم است و به دلیل دارا بودن منگنز، ریبوفلاوین و مس سبب تولید انرژی در بدن می‌شود. فیبر موجود در این روغن باعث حرکت غذا در روده بزرگ و جلوگیری از سرطان آن می‌شود. این روغن حاوی مقادیر فراوانی اسید فولیک است که مصرف آن در دوران بارداری ضروری است و از تولد نوزاد با نقص لوله عصبی جلوگیری می‌کند. این روغن حاوی مقادیر فراوانی پروتئین است که برای رشد بدن لازم است و آرژنین موجود در آن، برای درمان زخم‌ها و عفونت‌ها مفید است. این روغن به دلیل داشتن منیزیم و فسفر، از پوکی استخوان، شکستگی استخوان و پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.