تاریخ انتشار :
لزوم رفع شبهات متناسب با شرایط روز جامعه

خانم محبوبه افچنگی، یکی از همراهان آبتاب با ارسال یادداشتی به این رسانه، پرسشی که شاید برای بسیاری از زنان و دختران سرزمین ایران مطرح است، عنوان کردند و نوشتند که جزء خوانی قرآن مجید چند سالی است که پای ثابت ویژهبرنامههای ماه مبارک رمضان از شبکه سوم سیما است، که حول و حوش ساعت ۱۴:۳۰ از قم و حرم مطهر حضرت معصومه (س) از آنتن زنده شبکه پخش میشود. در ابتدای برنامه و پیش از شروع به تلاوت قاریان مجریِ برنامه در کسوت روحانیت به شرح نکاتی چند از آیات مربوط به جزء خوانی همان روز میپردازد و توضیحاتی را پیرامون آن آیات بیان میکند. در برنامه روز یکشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۰۶ مصادف با چهارم ماه مبارک رمضان مجری برنامه به شرح آیاتی از سوره “نساء” در خصوص مهریه، ارثیه، دیه و احکام خاص آنها برای بانوان پرداخت، که صحبتهای ایشان از جهاتی قابل تأمل بود.
ایشان در خصوص ارثیه و چرایی دو برابر بودن ارث مرد نسبت به زن در قوانین شرعی اسلام اینگونه بیان کردند که “در شرع اسلام تأمین هزینههای زندگی بر عهده مرد است و زنان چنین مسیولیتی را ندارند، بنابراین زنان میتوانند اموالی را که به ارث میبرند، تماماً پسانداز کرده و از اموال به ارث برده همسرانشان برای تأمین مایحتاج خود بهره ببرند که بدین ترتیب در نهایت نفع بیشتری متوجه زنان است!”
این توضیح در شرایط فعلی زمانه به قدری سطحی به نظر می رسد که میتوان کلمه به کلمه آن را نقد کرد و کتابی نوشت! اول اینکه تمام مردان در برآوردن مایحتاج همسر خود متعهد نیستند، بسیارند مردانی که از این مسئولیت شانه خالی کرده و زنان را در مضیقه قرار میدهند. علاوه بر این در جامعه امروز بسیاری از دختران به سن تجرد قطعی رسیده و تا پایان عمر نمیتوانند همسری داشته باشند تا مخارج زندگی آنها را تأمین کند؛ در واقع مجموعهای از مسائل اجتماعی دخترانی را به تجردگرایی سوق داده و فرصت ازدواج را از آنها سلب میکند. همچنین امروزه بسیاری از زنان سرپرست خانوار بوده و بار مخارج زندگی را به دوش میکشند. نیز بسیارند بانوانی که دوشادوش همسران خود برای تأمین هزینههای زندگی کار و کسب درآمد میکنند. افزون بر موارد فوق در اقتصادی بیمار و نرخ بالای تورمِ آن پسانداز مفهومی گنگ در بسیاری از زندگیهاست و زن و شوهر باید هر آنچه دارند را صرف هزینههای گزاف زندگی کنند. موارد یاد شده فقط چند مورد از اشکالاتی است که میتوان به بیانات مجری محترم برنامه در خصوص دلائل اختلاف میزان ارثیه زن و مرد وارد کرد.
امروزه چگونه میتوان جمعیت دانشگاه رفته و پرسشگر را با چنین پاسخهایی قانع کرد؟ چطور میتوان برای پرسش، شبهه و یا ابهامی در زمانهای مختلف و در روزگاری که شاهد تغییر در سبک زندگی هستیم پاسخی واحد داد و شرایط روز جامعه را لحاظ نکرد؟ مگر نه اینکه اسلام دینی پویا و مختص همه زمانهاست؟ پس چگونه میتوان پذیرای چنین پاسخهایی شد؟
آیا اینگونه تصور نمیشود که عالمان دینی آموختههایی که به نظر میرسد سینه به سینه و نسل به نسل بدون همخوان شدن با تغییرات اجتماعی در پاسخ به برخی از پرسشها می دهند. در پایان ذکر این نکته ضروری است که آنچه گفته شد به هیچ عنوان انتقاد به دین و احکام دینی و شرعی نیست که التزام به رعایت آنها واجب است.