به اعتلای کشورمان معتقدیم

ضرورت نظامهای پایدار تولید غذا

     دکتر حسین باخدا – استاد دانشگاه، متخصص کشاورزی

  امروزه، گرسنگی مزمن در جهان کاهش یافته است که این توفیق به دلیل نوآوری های تکنولوژیکی و پیشرفتهای علمی بوده است، اما با وجود این موفقیتها، نظام جهانی تولید غذا در حال تخریب بسیاری از زیربناها و پایه­هایی است که خود بر آنها استوار می باشد؛ همان فنآوری ها، نوآوری ها، عملیاتها و سیاستهایی که سبب افزایش تولید بوده اند، اساس بهره وری و تولید را در معرض نابودی قرار داده اند. باید توجه داشت که امنیت غذایی و توسعه پایدار یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کشورها است و دانشمندان امنیت غذایی را سنگ‌بنای یک جامعه توسعه‌یافته و عنصر اصلی سلامت فکری، روانی و جسمی اعضای آن می‌خوانند، لذا پرداختن و توجه به آن اهمیت بسزایی دارد.

  باید گفت که کشاورزی نوین ناپایدار است و نمی تواند در درازمدت غذای کافی برای جمعیت جهان تولید کند. این شیوه موجب بهره برداری بیش از حد و تخریب منابع طبیعی (خاک، آب و تنوع ژنتیکی) شده و موجب وابستگی به سوختهای فسیلی -سوختهای غیرقابل تجدید- شده است. از آنجا که تمام عملیاتهای زراعی رایج، بدون در نظر گرفتن پویایی بوم شناختی اکوسیستمهای زراعی شکل گرفته اند، تولید آینده را به قیمت افزایش تولید فعلی به خطر انداخته اند و منابع کشاورزی بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته اند؛ بطوریکه رو به نابودی قرار دارند. همچنین، کاربرد شیوه های نوین در کشاورزی منابع آبی را بیش از هر منبع دیگری -به دلیل استفاده از آفت کشها، علف کشها، سایر مواد شیمیایی، کودها و املاح – آلوده می سازد. از سوی دیگر، مصرف آفت کشها حشرات مفید را هم از بین برده و همینطور می تواند کارگران مزرعه را مسموم کند. در این بین آفت کشهایی که به رودخانه ها، دریاچه ها، دریاها و در نهایت، به اقیانوس ها راه می یابند، اثرات مخرب شدیدی بر روی اکوسیستم های آبی دارند.

  بدین ترتیب، تردیدی وجود ندارد که عملیات کشاورزی رایج موجب تخریب محیط زیست شده و سبب کاهش تنوع زیستی و اختلال در اکوسیستم های طبیعی شده و منابع طبیعی را به مخاطره می اندازند. از سوی دیگر با وجود افزایش تولید و عملکرد محصولات غذایی هنوز گرسنگی در سرتاسر جهان ریشه کن نشده است و در بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از نظر مصرف کالری و امنیت غذایی تفاوت چشمگیری وجود دارد. برای گذر از کشاورزی رایج به کشاورزی پایدار نیاز به این خواهد بود که هم اثرات اجتماعی و هم اثرات اکولوژیکی حال و آینده کشاورزی را تجزیه و تحلیل کنیم تا نقاط کارایی سیستم ها را شناسایی کرده و  تحقیقات را بر روی حل مشکلات و یا یافتن راههای دیگر متمرکز سازیم تا با ایجاد شناخت بهتر و دقیق تر بتوانیم برای انتقال به سیستمهای کشاورزی پایدار برنامه ریزی انجام دهیم.

  بی شک این تغییر رخ خواهد داد و انسان این توانایی را دارد که مسیر تحولات را تعیین کند. در همین راستا، ضرورت اتخاد روش ها و سیاست های منطقی و سرمایه گذاری های لازم در بخش محیط زیست، نیروی انسانی و نهادهای مختلف اهمیت دارد.

Email
چاپ
آخرین اخبار