به اعتلای کشورمان معتقدیم

ما، نفت، مصدق

   نویسنده: محمد شفیعی مقدم، پژوهشگر علوم سیاسی

       

 

        ۶۴ سال پس از رویداد ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که روز واقعه بود برای  دولت ملی محمد مصدق و ۶۷ سال گذشته از موسم ملی شدن صنعت نفت، همچنان  پرسش ها از چرایی و چگونگی آن وقایع و قصه ملی شدن صنعت نفت در اذهان قیقاج می روند. درباره درستی و نادرستی اقدام به پا خواستگان وطن خواه در برافراشتن درفش مبارزه برای ملی کردن نفت – سپردن مواهب آن به دست دولت ملی- دیدگاههای متعارض این سالیان چنان در مصاف هم در جولان و خروش بوده اند که آتش ابهام های فزاینده دمی فرو ننشسته است. این میان جلوه گری اسناد تازه بیرون آمده از هزارتوهای پنهان دستگاه امنیتی ایالات متحده نیز خود در دامن زدن به انشقاق های ذهنی سهمی درخور یافته، البته که درخصوص آن روندی که طی شد تا دولت مصدق به وعده گاه ۲۸ مرداد رسید می توان سخن ها گفت و راه جویی ها کرد؛ اما همچنان پرسش اصلی همان است که بود. در روزگاری که عمر توفیق میهن پرستان ملی گرا در به ثمر نشاندن این درخت تناور نفت ملی  از  شش دهه هم گذشته ما هنوز با خود مسأله ها در باب این موهبت ملی شده داریم. رجال ملی اگر در پی جویی مجاهدت های افتخارآمیزشان برای به دست گرفتن زمام تام و تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهره برداری از نعمت خداداده نفت و خلع ید از بیگانه توفیق یافتند، ما اما مانده ایم با پرسش ها و ابهام ها و البته آرزوهایمان. به راستی این نفت ملی شده برای ما چه گشایش ها داشته و مطلوبیتش در به بار نشاندن میوه توسعه و ترقی مان چه بوده؟  ارمغان ها و رهاورده هایی که نفت ملی برای ما داشته اما این همه نیست. پس بر ماست تا همه چیزمان را با هم ببینیم. در دوران نهضت ملی نفت که عصر جهانی ملی کردن سرمایه ها و صنعت ها بود و خاصه در ایران فارغ شده از زبانه های آتش جنگ بین الملل دوم که بخش خصوصی نیز از فقدان هایمان بود سپردن صنعتی به فراخی نفت جز به دولت چگونه ممکن می شد؟ در روزگار بحران خیز دهه بیست که سهم ما از درآمد نفتی که از چاههای سرزمین خودمان می جوشید به ثلث سهم بیگانگان آنگلوساکسون نمی رسید پایداری برای در دست گرفتن عنان این نعمت ملی از چه راهی میسر بود جز همین که وطن خواهانمان رفتند؟ و اگر نبود بی ثباتی ها و نابسامانی های ماههای بازپسین دولت مصدق که خود میوه اختلاف ها و ناهمراهی ها و سهم خواهی های درونی بود آیا فرجام دولت ملی اینچنین می شد که شد؟ آیا آنچه در ۲۸ مرداد بر ما و بر میهن مان رفت خود در تدارک ناکامی ها و بی بهره گی های امروزمان سهمی بایسته نمی یابد؟ با سهم آنان که در آن روز در برابرائتلاف انگلیسی – آمریکایی مصدق را رها کردند چه کنیم؟

 

 

 

Email
چاپ
آخرین اخبار