به اعتلای کشورمان معتقدیم

پدیده ای به نام قاچاق مواد مخدر و اعتیاد

نویسنده: دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان

       متأســفانه قاچــاق مــواد مخــدر-در حالــی کــه غیــرقانونــی اســت- فعالیــت تجــاری بســیار ســودآوری اســت. شـناخت ایـن بـازار بطـور واقع بینانـه، بـه یـک نگـرش همـه جانبـه نیـاز دارد. بازارهـای قاچـاق مـواد مخـدر، چالشـهای اقتصــادی بزرگــی هســتند. بــراســاس دفتــر جــرم و مــواد مخـدر سـازمان ملـل متحـد، ۷۰ درصـد از سـود غیرقانونـی قاچـاق مـواد مخـدر بـر روی سیسـتم مالـی متمرکـز اسـت و بـه اقتصـاد قانونـی مـا نفـوذ پیـدا میکنـد، لـذا مـا بایـد بهتـر بتوانیـم ایـن تأثیـر را در جوامـع مختلـف شناسـایی کنیـم. بـازار مـوادمخـدر یـک محیـط پیچیـده اسـت؛ امـا اگــر نتوانیــم انــواع مختلــف تقاضــا را بشناســیم، نمیتوانیــم بــر روی عرضــه مــوادمخــدر شــناخت کامــل پیــدا کنیــم. باید بدانیم که  الگـوی اسـتفاده از مـوادمخـدر در حـال تغییـر اسـت. مـوادمخــدر جدیــدی بــه بــازار راه پیــدا کرده انــد و در مقابــل مصرف کننـدگان مـوادمخـدر نیـز بنـدرت خـود را محـدود بــه مصــرف مــاده خاصــی میکننــد. بــه همــان انــدازه، زمینــه جــرم و جنایتــی کــه بازارهــای مــوادمخــدر ایجــاد میکننـد؛ تنهـا میتوانـد در ابعـاد گسـترده تـری در عملیاتهـای گروههـای جرایـم سـازمان یافتـه بـه درسـتی درک شـوند. پژوهشــگران بــر ایــن باورنــد کــه شــرایط فعلــی زمانـی مناسـبی بـرای ابتـکار عمـل اسـت. بنظـر میرسـد کـه مسـئله مـوادمخـدر در جهـان دارد وارد مرحلـه جدیـدی میشـود. مـواد و الگوهایـی کـه بـرای تغذیـه بازارهـای مـوادمخـدر در حداقـل سـی سـال گذشـته اسـتفاده میشــده اند، در حــال حاضــر نیــز بــرای طیــف گســترده تــری از مــواد جدیدتـر بـکار بـرده میشـوند. بـه نظـر میرسـد کـه بازارهـای مـواد مخـدر بطـور فزاینـده ای فعـال شـده اند و واکنشـهایی ابتـکاری و سـریع بـه چالشهایشـان نشـان میدهنـد. در حـال حاضـر، قاچاقچیـان شـروع بـه شـکلدهی انـواع جدیـدی از مـواد مخـدر و همچنیـن انـواع جدیدی از بـازار مـوادمخـدر هسـتند. وظیفـه پژوهشـگران ایـن حـوزه در اینجـا ایجـاد بحثـی بـا پاسـخهای تنظیم بنـدی شـده اسـت بـه نحـوی کـه بـه تصویـب قانـون منجـر شـود، تـا اطمینـان حاصـل گـردد کـه بـرای مبـارزه بـا مشـکل مـوادمخـدر در یـک راه جامـع و متـوازن حرکـت صـورت گیـرد. یکــی از بهتریــن راههــا تـلاش در راســتای ایجــاد »فرهنــگ درســتکاری میــان دولــت و شــهروندان« اســت. ســازمانهای مردم نهاد میتواننــد بعنــوان ناظــر خدمـت کننـد و تـلاش نماینـد تـا ایـن فرهنـگ جـا بیفتـد و تغییــرات مثبــتی را در جامعــه بوجــود آورنــد. ســازمانهای مردم نهاد ابتــکاری جدیــد هستند؛ بـه نحـوی کـه به شکل یـک پـل ارتباطـی میان دولــت و جامعــه مدنــی در تدویــن سیاســت هــای مبـارزه بـا مـوادمخـدر و فسـاد عمل می کنند. دفتـر جـرم و مـواد مخـدر سـازمان ملـل در سـال ۲۰۱۰ میـلادی، فعالیـت ایـن ســازمانها را یــک تجربــه مثبــت ارزیابــی کــرد.

جلوگیـری از پولشـویی، نیـز یکـی از موضوعـات مهمـی اسـت کـه در مبـارزه با فسـاد اهمیـت دارد. پولشـویی گروههـای سـازمان یافتـه جـرم و جنایـت را قـادر میسـازد تـا ریشـه های ثـروت غیرقانونـی خـود را پنهـان سـازند و رد فعالیتهــای غیــر قانونــی خــود را پــاک کننــد. شــبکه هــای تروریسـتی از پولشـویی بـرای تأمیـن منابـع مالـی تروریسـتی خــود اســتفاده میکننــد. در ایــن راســتا تشــخیص جــرم و مصـادره درآمـد حاصـل از جـرم و جنایـت و فسـاد میتوانـد، مانـع تأمیـن مالـی آنان شـود. در همیـن راسـتا پیشـنهاد می شود تـا دادگاههـای تخصصـی بـرای رسـیدگی بـه جرائـم پولشـویی تأسـیس شـوند و نیروهایی متخصص بـرای اجـرای قانـون تربیـت گردنـد.

         موضــوع مهــم دیگــر “بهداشــت” اســت کــه بایــد آن را در مرکــز سیاســت مــوادمخــدر قــرار داد. مــوادمخـدر بهداشـت عمومـی را در سرتاسـر جهـان تهدیـد میکننـد، بطـوری کـه آسـیبهای سـنگینی بـه مصرف کنندگان مــوادمخــدر و خانــواده هــای آنهــا تحمیــل میکننــد و بــه نوعــی جامعــه را نیــز درگیــر کــرده و همگان از آن آسـیبها رنـج میبرنـد. مسـئله بهداشـت اغلـب از نزدیـک بـا جرائـم سـازمان یافتـه، تولیـدات مـوادمخـدر و آســیبهایی کـه قاچــاق مــواد مخــدر جامعــه را تهدیــد مــی کنــد، در ارتبــاط اســت. اســتفاده از مــوادمخــدر یکــی از خطــرات اصلــی تهدیــد ســلامت در ســطح جهــان و در میــان کشــورهای توســعه یافتــه اســت. مصــرف کننــدگان مــواد مخــدر در معـرض خطـر امـراض عفونـی ماننـد: ایـدز، هپاتیـت و سـل قـرار دارند کـه تهدیـدی بـرای سـلامت عمومـی جامعــه است. اعتیــاد یک ناهنجــاری اســت کــه گریبانگیــر اکثـر جوامـع شـده و تعـداد بسـیاری را گرفتـار کرده اسـت. ایــن ناهنجــاری در دهه هــای اخیــر بــه عنــوان “بیمــاری” و فــرد معتــاد “بیمــار” نامیــده شــده اســت. در جامعــه ایــی کـه گسـتره اسـتفاده از مـوادمخـدر در آن متنوع باشـد، بــه خاطــر همه گیــری ســریع آن، بیشــتر دچــار اختــلال و بی نظمــی میشــود، چراکــه افــراد معتــاد نمیتواننــد خــود را بــا شــرایط جامعــه تطبیــق بدهنــد؛ پــس اگــر تعدادشــان افزایـش یابـد، تأثیـر منفـی بـر جامعـه میگذارند و آنــرا را بــه ســوی بزهــکاری، بی اخلاقــی و نــاهنجاریهایــی از قبیــل: فقــر، بیــکاری و فســاد ســوق میدهــند. معتادیـن بـه مـواد مخـدر را میتـوان درمـان کـرد و قاچــاق مــواد مخــدر را میتــوان کاهــش داد. میتــوان بــه مصـرف کننـدگان مـواد مخـدر کمـک کـرد، اعتیـاد آنهـا قابــل درمــان اســت و ایــن افــراد میتواننــد بهبــود یابنــد. قــرار دادن مصرف کننــدگان مــواد مخــدر در رده مجرمیــن نمیتوانــد بــه حــل معضــل مــوادمخــدر کمــک مؤثــری بکنـد. سـرمایه گـذاری در بخش پیشـگیری هزینـه هـای درمانی را کاهــش داده و موجبات افزایــش امنیــت و انســجام اجتماعــی را فراهم میکند. در ایـن راسـتا تأکیــد بــر توسعه سیاسی و کاهــش فقــر اســت.

 

 

 

 

Email
چاپ
آخرین اخبار