تاریخ انتشار :
فن‌آوری سیستم بسته‌بندی فعال جهت ماندگار، حفظ کیفیت میوه و امنیت غذا
دکتر سید محمد حسینی ملا – پژوهشگر و مدرس دانشگاه و سازمان نظام مهندسی
فن‌آوری بسته بندی فعال میوه تازه از جمله فناوری نوظهور در جهت حفظ سلامت، حفظ و بهبود کیفیت میوه، کاهش ضایعات و بهبود سلامت عمومی و ایمنی مصرف کننده است. ترکیبات مورد استفاده بایستی سازگار با محیط زیست و مطابق با قوانین بی‌خطر و ایمن (GRAS) جهت افزایش ماندگاری و کاهش آسیب‌های سرمازدگی میوه‌ها در طول مراحل پس از برداشت باشند. نوع دیگر سیستمهای بسته بندی هوشمند، که به شرایط و کیفیت طولانی‌تر شدن ماندگاری محصولات کشاورزی فاسد شدنی به‌خصوص میوه در زنجیره تأمین به‌ویژه حین حمل و نقل، ذخیره‌سازی سرد، بازاررسانی و صادرات کمک و نظارت می‌کنند؛ بعنوان دستگاه شناسایی خودکار هستند.
پایگاه خبری آبتاب (WWW.ABTAAB.IR):
از جمله اولین سیستمهای بسته‌بندی فعال، بسته‌بندی اتمسفر تغییریافته (اتمسفر اصلاح شده) (MAP) برای میوه و سبزی تازه برش خورده (fresh-cut) و تازه می‌باشد. فن‌آوری بسته‌بندی فعال عموما به دو دسته: ۱- سیستمهای جذب کننده و ۲- سیستمهای رهاکننده تقسیم می‌گردند که به شکل پوشش، بالشتک (Sachet) و برچسب به‌ترتیب روی محصول، در فضای خالی بسته یا درب بسته قرار می‌گیرند. از مهمترین سیستمهای فعال در بسته بندی هوشمند میوه‌ها شامل به سیستم جذب اتیلن، سیستم جاذبه‌ی اکسیژن، منتشرکننده‌ی دی اکسید کربن، ترکیبات آنتی فوگ، سیستم جذب آب اضافی و کاهش رطوبت (مانند رس طبیعی، کلسیم اکسید، کلسیم کلراید، نشاسته ..)، و در سیستم رهاکننده ترکیباتی مانند آنتی اکسیدان‌ها و نگه دارنده‌ها نظیر سیستم منتشرکننده اتانول همچنین سیستم منتشر کننده و جذب کننده طعم، نشانگرهای زمان مقدار رسیدن میوه و مدت مصرف، نشانگرهای دما، مواد و میکروارگانیسم‌های آنتاگونیست، استفاده از مواد ضدمیکروبی عموماً اسانس‌های گیاهی را در بر می گیرد که می‌توانند ماندگاری میوه‌ها را با جلوگیری یا تأخیر آلودگی قارچی و قهوه‌ای شدن طولانی‌تر کند و یک تیمار سازگار با محیط زیست و مفید برای تغذیه و سلامتی انسان می‌باشد، اشاره کرد.
تنظیف کردن اتیلن، جاذب و اکسید کنندهای اتیلن ترکیباتی هستند که با ترکیب هدف، واکنش داده و آن را جذب یا به یک ترکیب بی‌ضرر تبدیل کنند. از جمله ماده جاذب اتیلن میتوان به کربن فعال شده (به صورت فیزیکی و شیمیایی) و زئولیت‌ها اشاره نمود و اکسیدکننده ها اتیلن (پرمنگنات پتاسیم، ازن) که پرمنگنات پتاسیم یک انتخاب ایده آل است، زیرا اتیلن را طی مراحلی اکسید می‌کند و نتیجه خالص آن، دی اکسید کربن، آب و دی اکسید منگنز است. مواد دیگر جهت کاهش یا حذف اتیلن کاتالیست ها (پالادیوم، اکسیدتیتانیوم) و روش بیولوژیکی (بیوفیلترها باکتری اکسیدکننده اتیلن استرین RD-4) می باشند که میتوان در بسته بندی‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
