دکتر فاطمه رجبی پور
واپسین نشست عمومی انجمن پزشکی جهانی (World Medical Association) در شیکاگوی آمریکا، شاهد تغییراتی در متن اعلامیه ژنو (Declaration of Geneva) بود. اعلامیه ژنو که نسخه بهروز شده سوگندنامه ۲۵۰۰ ساله بقراط به شمار میرود، نخستین بار در سال ۱۹۴۸ تدوین و منتشر شد. تفاوت کلیدی اعلامیه ژنو با اسناد مشابه مانند اعلامیه هلسینکی، توجه بیشتر به پزشکان در کنار تاکید بر حقوق بیماران بوده است. در تدوین نسخه جدید اعلامیه ژنو به فشارهای حرفهای بر روی پزشکان و آثار بالقوهای که استرس شغلی بر سلامت و عملکرد آنان دارد توجه شده که حاصل آن اضافه شدن عبارت زیر به متن اعلامیه است:
I WILL ATTEND TO my own health، well-being، and abilities in order to provide care of the highest standard
در خدمت رفاه، سلامت و توانمندی خود خواهم بود تا بتوانم مطابق با بالاترین استانداردها در خدمت بیماران باشم.
این عبارت علاوه بر تأکید روی جنبه انسانی پزشکان، نشان میدهد که سلامت پزشکان، تأثیر مستقیم بر سلامت بیماران دارد. فرسودگی شغلی یا کارزدگی (Occupational burnout)، در لغت به مفهوم تحلیل قوای روانی، گاهی همراه با افسردگی است. فرسودگی شغلی، نشانگان خستگی مفرط عاطفی به دنبال سالها درگیری و تعهد نسبت به شغل است. به عبارت دیگر، فرسودگی شغلی، خستگی جسمی، عاطفی و روحی در پی قرار گرفتن طولانی مدت در موقعیت کار سخت است. این نشانگان حالتی است که در آن قدرت و توانایی افراد کاهش یافته و رغبت و تمایل آنان برای ادامه کار و فعالیت حرفهای کاهش پیدا میکند.