نویسنده: دکتر فاطمه مهسا کارآموزیان
یکی از بزرگترین مشکلات جهان امروز گرسنگی است. در حالی که بسیاری از ما از لذت پختن غذاهای رضایت بخش در خانه و همچنین، صرف ناهار بیرون از خانه لذت می بریم، میلیون ها نفر – که بسیاری از آنها کودک هستند – در سراسر جهان وجود دارند که به اندازه کافی غذا نمی خورند. طبق آمارهای بانک جهانی، از هر ۴ کودک ۱ نفر نمی داند وعده غذایی بعدی او از کجا خواهد آمد. بسیاری از کودکانی که هر روز آنها را در جامعه می بینید، ممکن است گرسنه بمانند. آنها نه تنها وعده غذایی خود را از دست می دهند، بلکه آموزش را هم از دست می دهند. در برنامه مبارزه جهانی با گرسنگی، اعتقاد بر این است که همه کودکان سزاوار دسترسی به غذا و آموزش هستند تا به زندگی فردی آنان امید، ثبات و امنیت بدهد. کودکانی که در شرایط عدم امنیت غذایی زندگی می کنند – هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی – احساس افسردگی، خشم و ترس دارند. باید گفت که ریشه کن کردن گرسنگی و بی سوادی نیازمند تلاشی مداوم و بی وقفه است. هیچ کودکی نباید گرسنه بماند. شرایط محلی، شخصیت و نیازهای کودک همیشه اساس حمایت از آنان را تشکیل می دهد. خبر خوب این است که آزادی از گرسنگی با راه‌حل‌های پایدار و نوآورانه امکان پذیر است. در اینجا نباید از اهمیت موضوع آموزش غافل شد، بلکه باید با ارائه آموزش های لازم به خانواده های فقیر؛ به بهبود وضعیت مالی، بهداشتی و تأمین امنیت غذایی آنان کمک کرد. هدف نهایی این است که به خانواده ها آموزش داده شود تا آینده بهتری برای فرزندان خود بسازند. با توانمندسازی افراد، آنها برای رفع نیازهای اساسی زندگی شان متکی به خود خواهند شد، لذا توانمندسازی افراد جامعه با تمرکز بر اقتصادهای محلی، یکی از بهترین راههای فرار از فقر و گرسنگی است؛ چراکه در این راه درآمد افراد افزایش می یابد و امنیت غذایی خانواده تأمین می شود. در همین ارتباط، برای مراقبت از کودکان و کاهش تأثیر فقر در جوامع ضعیف، آسیب پذیر و محروم جهان؛ توانمندسازی والدین از طریق آموزش صحیح امکان پذیر است که این مهم منجر به ایجاد جوامع پایدار همراه با توسعه اقتصادی می شود.
به ساده‌ترین بیان، توانمندسازی افراد یک جامعه به اقداماتی اطلاق می‌شوند که برای افزایش میزان استقلال افراد در جوامع مختلف طراحی شده‌اند تا آنها بتوانند زندگی خود را به شیوه‌ای مسئولانه و مستقل مدیریت کنند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) در سال ۲۰۲۰، مفهوم توانمندسازی جامعه را اینگونه تعریف کرد که توانمندسازی جامعه به فرآیندی اطلاق می شود که طبق آن افراد جامعه قادر می شوند تا کنترل زندگی خود را افزایش دهند. این فرآیندی است که با کمک آن سطح درآمد اشخاص افزایش می یابد. به عبارت دیگر، توانمندسازی به این معناست که افراد نمی توانند توسط دیگران «قدرتمند» شوند. آنها فقط می توانند با به دست آوردن مهارت خود را قدرتمند کنند. منظور از جوامع، گروهی از مردم هستند که ممکن است از نظر منطقه ای به هم متصل باشند یا نباشند، اما دارای علایق، نگرانی ها یا هویت مشترک هستند. این جوامع می توانند به طور محلی، ملی یا بین المللی با منافع خاص مطرح باشند.
مبارزه جهانی با گرسنگی، برنامه ای است که حدود ۴۰ سال از اجرای آن در ۵۰ کشور دنیا می گذرد و آنها تلاش می کنند تا به گرسنگی جهانی پایان دهند. بررسی مداوم چگونگی حل مشکل گرسنگی در مناطق مختلف دنیا، جان کودکان و خانواده های آنها را از طریق تشخیص، پیشگیری و درمان، به ویژه پس از وقوع یک فاجعه انسانی از قبیل جنگ و یا حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله نجات می دهد. یکی از اهداف این برنامه این است که به جوامع بیاموزد که مستقل باشند و خود را تأمین کنند. یکی از راهکارهایی که در این برنامه پیشنهاد می شود، حمایت از قشر ضعیف جامعه با کمک های مالی داوطلبانه است. همچنین، افرادی به طور داوطلبانه قبل از هدر رفتن غذا، آن را از خرده فروشان، تولیدکنندگان و کشاورزان می گیرند و به افراد نیازمند می دهند و بدین طریق از هدروی غذا جلوگیری می کنند.
لازم به یادآوری است که گرسنگی خسارات جبران ناپذیری به صلح و آرامش کشورها وارد می کند، طبق آخرین گزارشات برنامه جهانی غذا بالغ بر ۸۰۰ میلیون نفر در دنیا از گرسنگی رنج میبرند که این معضل خود آسیبهای اجتماعی متعددی را به همراه دارد. امروزه کارشناسان براین باورند که تأمین غذا را تنها محدود به وظایف دولت ها نمیتوان ارزیابی کرد، بلکه خود جوامع نیز باید برای تحقق امنیت غذایی تلاش کنند. از سوی دیگر شکل گیری تشکلهای مردم نهاد که در دهه های اخیر در سطح جهان و ایران فعال شده اند، زمینه حل بسیاری از مشکلات را در جوامع فراهم ساخته اند. در یک کلام، توانمندسازی افراد در سرتاسر جهان؛ تنها کلید پیشرفت واقعی در جهت پایان دادن به گرسنگی است.
