نویسنده: نیالا وفائیان، فعال اجتماعی
در این مقاله قصد دارم به پدیده ی مهاجرت اجباری زنان بپردازم که امروزه به دلیل جنگ، ناامنی، کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی، و تبعیضات فرهنگی و اجتماعی بیشتر از هر زمان دیگری نمود پیدا کرده است. امر مهاجرت از سر اختیار و به دنبال دستیابی به هدفی برتر، زندگی عالی تر، تحصیلات، مشاغل رؤیایی و از این قبیل اهداف باشد و با شناخت کامل کشور مقصد از نظر زبان، اقتصاد، سیاست، فرهنگ، آموزش، و مهاجر پذیری باشد، معمولا خوشایند است و می تواند شخص را به خواسته اش برساند. مهاجرتی که برای فرار از خشونت، آزار و اذیت، جنگ، سرکوب، فجایع بشری، بلایای طبیعی، فقر و کمبود غذا و دلایلی از این قبیل باشد و فرد را مجبور به ترک محل زندگی خود کند، بی آنکه هیچ شناختی از کشور مقصد داشته باشد یا حتی بداند به چه مقصدی خواهد رفت که این مهاجرتی اجباریست.
امروزه با مستقل شدن زنان بیش از پیش، شاهد مهاجرت زنان مجرد یا زنان به همراه کودکانشان هستیم. علاوه بر دلایل گفته شده برای مهاجرت، زنان به عنوان کارگر جنسی هم مهاجرت می کنند. در حال حاضر بیش از نیمی از مهاجران بین المللی در نواحی توسعه یافته را زنان تشکیل می دهند، با این حال تبعیضات و تعصباتی در رابطه با کار زنان و همچنین دستمزدها و استانداردهای زندگی، سیاست های دولتی و شیوه های استخدام آنها وجود دارد.
حوادث خشونت آمیز و انواع سوء استفاده های جنسی و شرایط کار استثمارگرایانه به تعداد روزافزون و در طی جریان مهاجرت توسط نهادهای غیردولتی گزارش می شود. باید گفت که نابرابری های اجتماعی و تبعیض های فرهنگی، جنگها و محرومیت ها، زنان را برای جستجوی فرصت های بهتر زندگی وادار به مهاجرت می کند. شایان ذکر است که تعداد قابل توجهی از مهاجران زن همچنان در معرض انواع مختلف تبعیض، استثمار و خشونت قرار دارند و از بی عدالتی، بدرفتاری، فقر نسبی و مشکلات روحی و عاطفی رنج می برند. باید توجه داشت که در مهاجرت های اجباری بعضا مسیر مهاجرت به صورت غیرقانونی طی می شود و مشکلات همان ابتدای راه آغاز می شود. مشکلاتی نظیر: راه پیمایی های طولانی، گذر از مسیرهای صعب العبور، دریاها و دریاچه ها، نبود غذای کافی، نبود امکانات بهداشتی و ناامنی های جنسی.
در این میان ممکن است زنان باردار، بیمار و یا کودکان شانسی برای رسیدن به مقصد نداشته باشند. در نهایت، با توجه به سهم قابل توجه زنان در مهاجرت، دولت ها می توانند با پیوستن به معاهدات حمایت از حقوق زنان مهاجر بین المللی از عدم تبعیض علیه زنان و دسترسی زنان به بازار کار مناسب حمایت کنند.
