نویسنده: مهندس حسن اشرف گنجویی – کارشناس رسمی و محقق تأمین آب
جزیره قشم معروفترین جزیره استان هرمزگان، محل گردشگری ویژه منطقه بوده و تقریباً تمامی خانواده هایی که به قصد تفریح و با خرید به این استان مسافرت می کنند، دیدن بازارهای قشم و درگهان را هم در اولویت بازدیدهای خود قرار می دهد. حضور مسافران و گردشگران خارجی هم در این جزیره محسوس و به روز توسعه می یابد. در کنار همه توسعه و افزایش جمعیت ثابت و یا گردشگر، مسئله تأمین آب مخصوصاً آب شرب، هم برای اهالی و هم گردشگران معضلی است بنیادی، آب شرب یا از ظرفهای آب معدنی و یا وسیله تانکر برای ساکنین با قیمت های بالا تأمین می گردد. در این رابطه برای جمع آوری اطلاعات از وضعیت تأمین آب آباء و اجدادی جزیره، با افراد مطلع محلی باب صحبت را باز کردم. مشخص شد که فرهنگ قنات و قنات داری برای تأمین آب نخستین آدمهایی که در این جزیره مأوا گزیدند، معنی دار کردم است. وقتی که آب معدنی در کار نبوده، سیستم حمل و نقل بین بندرعباس و جزیره به این آسانی نبوده که همه چیز را منتقل نمایند، و یا آب شیرین کن در کار نبوده، آنها با تفکر شناسایی محلهای مناسب و احداث قنات، آب شرب مورد نیاز خود را تأمین و مازاد آن را برای باغکاری و زراعت، هر چقدر هم محدود استفاده می کردند. تدریجاً به گونه ای نسبت به قنات بیگانه و راهکار خرید و فروش و کاسبی بر آنها غالب و پایدار شد که امروزه حتی خبر از محل قنات های قدیمی هم ندارند. بارندگیهای فصلی و سیلابهای ناشی از آنها در این جزیره پر رونق به صورت کارشناسی ساماندهی نشده و بلافاصله پس از جاری شدن سیلابها از مناطق کوهستانی، حتی بازارها در خطر تخریب و خسارت قرار می گیرند. بواسطه شناختی که از نقش قنات در تأمین آب شرب گوارا داشتم و استعدادهای زمین شناسی منطقه این نظریه را تقویت می کرد، خواستم موضوع را پیگیری نمایم؛ لذا با پرس و جو به شماره تلفن های اعضاء شورا در درگهان و قشم دسترسی پیدا کردم. پس از توجیه و پیشنهاد برای احیاء و توسعه قنوات منطقه که قابلیت توسعه را هم دارند، به قسمی نسبت به این روش تأمین آب شرب بیگانه و بی خبر بودند که پیگیری هم نکردند. خلاصه فوق را نوشتم که در صورت مطالعه توسط افراد دلسوز و امانتدار برای حفظ و حراست از فرهنگ قنات در صورتیکه قصد پیگیری داشتند، از استعداد جزیره برای تأمین آب شرب وسیله قنات اطمینان داشته باشند.
