یادداشتی از سید قائم موسوی
مطلعِ این یاداشت را با مراسم سنتی عروسی میان قوم «لر» آغاز می کنم. دو سه دهه قبل در شب «کدخداپذونی» پیرامون دو موضوع «شیربها» و همچنین «مهریه» جر و بحث طولانی و خسته کننده ای در می گرفت که گاه به زد و خورد و بر هم خوردن مجلس می کشید. اصولاً جهت جلسه و منافع طرفین اصلی؛ خانواده داماد و عروس، محل نزاع منافع و کیش شخصیت اطرافیان آنها می شد. هر کدام سعی داشتند در دو قطبیِ داماد و عروس، خودی نشان دهند. بلوک بندی و چانه زنی نمایندگان دو طرف دیدنی بود. خلاصه با وساطت معتمدین و ریش سفیدان بعد از کلی دعوا و مرافعه، قضیه ختم به خیر می شد.
آرام آرام این سنت توسط خانواده ها به حاشیه رانده شد. آنها فهمیدند که بدون وساطت و همگانی کردن بهتر می توان به جمع بندی رسید. در جلسات جدید اساساً خانواده ها در پشت پرده به توافق می رسند و در جلسۀ بعد از پذیرایی های مرسوم، به ذکر این گزاره اکتفا می کنند که «شیربها» به شأن مجلس است، یعنی مجال برای جدل و حاشیه سازی بازیگران فرعی از بین رفته است. طرفین اصلی در خفا بده بستان کرده اند و در مجلس رسمی یا صحبتی نمی شود یا اگر بشود ظاهرسازی و صرفاً برای ادای احترام به مدعوین است.
به نظر می رسد سناریوی کنونی مذاکرات وین هنوز در همان شکل سنتی مراسم عروسی سیر می کند. بر همگان واقف است، اگر چه مذاکرات در قالب ایران از یکسو و کشورهای روسیه و چین، تروئیکای اروپایی و آمریکا از سوی دیگر در جریان است، اما فی الواقع مذاکرات با وجود فرمِ چندجانبه گرایی، در قالب دوجانبه گرایی متصلب و اخیراً منعطف در جریان است. هر چند برخی بر این نظرند که احتمالاً توافقات کلی بین طرفین اصلی در خفا انجام شده و آنچه اکنون در جریان است وجهه ای رسمی دادن به آن و همان احترام صوری به مدعوین مراسم است تا دلخور نشوند و از کارشکنیِ احتمالی آنها جلوگیری شود.
در برآورد مواضع داخلی و رصدِ فحوای سخنان مسئولین نیز نشانه هایی از آماده سازی افکار عمومی برای پذیرش احیاء برجام و به نتیجه رسیدن مذاکرات برجسته است، اما پذیرفتن برجام؛ همان لاشۀ متعفنی که در بستر مذاکرات ذلیلانه منعقد شده، نیاز به بسترسازی توجیهی دارد. نمی شود تسلیم همان موافقتنامه ای شد که تمام مقدرات کشور برای ناکامی اش قفل شده بودند!
باید هر طور باشد نشان داد که این یکی برجام آن یکی نیست، هر چند در عنوان و محتوا با هم مو نزنند. به عبارتی «گر چه باشد در نوشتن شیر شیر!»
پوشش هایی مانند اسم نبردن از برجام، استنکاف از مذاکرۀ مستقیم، دم زدن از مذاکرات عزتمندانه و میدان دادن به نیروهای ثالث از جملۀ مکانیزمی است که روکشی از مصالح توجیهی را فراهم می کنند. مهریۀ برجام جدید یا همان ضمانت نامه ای که آمریکا مجدداً آنرا طلاق ندهد، نیز به احتمال؛ انتقال اورانیوم غنی شدۀ کشور به روسیه است. مصداقی از تمثیل «از چاله درآمدن به چاه افتادن»!
به عبارتی چه تضمینی وجود دارد، اگر بنا به هر دلایلی آمریکای پسا بایدن، سودای خروج از برجام کرد، روسیه اورانیوم های غنی شده ما را برگرداند؟! واقعاً می شود به روسیه اعتماد کرد؟ فراموش نمی کنیم که زمانی شوروی چگونه از دادن انبوهی از طلاهای ایران به دکتر مصدق خودداری کرده و بلافاصله آنها را تسلیم دولت کودتا کرد. با این وجود آنقدر مناقشۀ هسته ای به طول انجامید و زیر و بم زندگی ایرانیان را درنوردید که بدون حل و فصل آن، روز به روز بر بیشینه سازی انبوهی از مشکلات متداخل افزوده می شود. علیرغم ادعاهایی که تلاش می کردند دخلِ مذاکرات را از سایر وجوه مملکت جدا کنند، اما به عینه برایشان مسجل شده که بدون به فرجام رساندن مذاکرات، کُمیتِ دخل و خرج روزانه می لنگد چه برسد به دست یافتن به ثبات و در پیش گرفتن برنامه های توسعه و پیشرفت کشور!
اینگونه است که ضرورت ایجاب می کند بپذیریم با چنگ زدن به دوگانۀ مذاکره-تسلیم؛ مذاکره را غیر از تسلیم و امری معمولی جلوه دهیم. فارغ از اینکه دیرزمانی از شعارهایی نظیر «ای آنکه مذاکره بود شعارت…» نمی گذرد!
باز هم حرجی نیست، شما، کشور را از بحران فرسایشی هسته ای نجات بدهید، هر نامی بر آن می گذارید و هر توجیهی برایش می تراشید، خیالی نیست!
منبع: مجمع فعالان اقتصادی
توجه: مطلب مندرج صرفاً دیدگاه نویسنده است و رسانه آبتاب در قبال آن هیچ موضعی ندارد.
