گزارشگر: اکرم سادات حسینی
پروانه سلحشوری: آقای نوروزی واقعا به ازدواج دختر ۱۳ ساله اعتقاد دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس با مغلطه آسیب‌های کودک‌همسری را پنهان کرده است و حکومت می‌خواهد با ازدواج کودکان جمعیت را افزایش دهد.
کودک همسری پدیده‌ای سنتی و شوم است که سایه سنگین آن کودکی و سلامت دختران سرزمین ما را ربوده و به طرز ناملموسی بر پیکر جامعه ایرانی خنجر می‌زند، این پدیده آنقدر شوم است که می‌توان در مورد آثار مخرب آن کتاب‌ها نوشت، شاید بهتر بود شروع بحث را با درد و رنجی جانفرسا آغاز می‌کردم که چطور شادی و نشاط دخترانه را به رنجی زنانه تبدیل میکند، اما آنچه که فعالان حقوق کودکان را سخت نگران کرده پافشاری قانون نویسان در مجلس بر حفظ قانونی است که فرصت کودکی را از بسیاری از دختران ایرانی ربوده و رویای دخترانه و زیبای آن‌ها را به کابوس شبانه بدل میکند، به گفته عموم کارشناسان و منتقدان، کودک همسری تجاوز در بستر ازدواج به کودکان است و نیابد هرگز با لباس و مجوز‌های قانونی به آن مشروعیت بخشید، به عبارت دیگر تلاش‌هایی برای تغییر قوانین بی‌ثمر مانده، «پروانه سلحشوری» نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مخاطب ۲۴ از تلاش‌های نافرجامی می‌گوید که برای تغییر قانون ازدواج کودکان داشته و به بن بست مواجه شده است.
به گفته سلحشوری آقایان نماینده در مجلس حتی حاضر نشدند ازدواج دختران کمتر از ۱۴ سال را در مجلس ممنوع کنند و قانون را اصلاح کنند و حالا همان آقایان می‌گویند که دختر ۱۳ ساله کودک همسر نیست در حالیکه در دوره قبل مجلس ما به همین سن ازدواج هم قانع شده و کوتاه آمده بودیم که حداقل قانون را به حداقل سن ۱۴ سال تغییر دهید، اما اجازه ندادند.
«پروانه سلحشوری» به «مخاطب ۲۴» گفت: «درست است که ما عضو کنوانسیون حقوق کودک هستیم و جالب است که یک فرد تا قبل از سن ۱۸ سالگی امکان و حق اخذ گواهینامه رانندگی را ندارد، اما می‌تواند ازدواج کند و از نظر قانونگذار صلاحیت فرزندآوری و فرزند پروری را دارد!»
زندگی پُر از تناقض کودکان در ایران
وی در مورد قانون مدنی و ازدواج کودکان گفت: «قانون فعلی امکان ازدواج کودکان را فراهم کرده و در مجلس قبل تلاش بسیاری کردیم برای تغییر این قانون، اما از جا‌های مختلف اجازه چنین کاری را ندادند و در عین حال اَنگ‌های بی‌خود و واقعاً مسخره‌ای به ما زدند و فردی که نمی‌تواند تا ۱۸ سالگی کارت بانکی داشته باشد و نمی‌تواند تا ۱۸ سالگی رانندگی کند او را می‌فرستند در یک زندگی و باید آن را اداره کند و حساب کنید چقدر تناقض در زندگی ما ایرانی‌ها و برای کودکان ما وجود دارد!»
موافقم حداقل ازدواج کمتر از ۱۴ سال در قانون ممنوع شود
نماینده سابق مجلس در واکنش به اظهار نظر نوروزی نمایند مجلس و عضو کمیسیون قضایی و حقوقی که دختر ۱۳ ساله را کودک همسر نمی‌داند، اظهار کرد: «من شخصاً موافقم ایشان قانون را برای ازدواج دختران ۱۴ سال تغییر دهند، زیرا با قانون فعلی بچه ۸ ساله هم می‌تواند ازدواج کند، و اینطور مدون شده که حداقل سن ازدواج ۱۳ سال است و با اذن، ولی و دادگاه صالحه دختر می‌توانند قبل از ۱۳ سال هم ازدواج کند.»
سلحشوری یادآور شد: «مشکل و دغدغه جدی که در مجلس هم پیگری کردیم منع ازدواج دختران کمتر از ۱۴ سال بود، درست است که فرد کمتر از ۱۸ سال کودک است، اما اینجا ازدواج‌های کمتر از ۱۰ و ۸ سال اتفاق می‌افتد، ما در عین حال که واقف به کودک بودن دختر ۱۳ و ۱۴ ساله هستیم در برابر مخالفت شدید با اصلاح قانون در گام نخست به اصلاح قانون و ممنوع شدن ازدواج دختران کمتر از ۱۴ سال راضی شدیم، اما موافقان کودک همسری به هیچ وجه حاضر به اصلاح قانون نیستند.»
ارتباط مستقیم شرایط بد اقتصادی و افزایش کودک همسری
وی افزود: «تلاش کردیم قانون ازدواج کمتر از ۱۴ ساله‌ها را ممنوع کند، زیرا واقعا دختر ۹ ساله کودک است و درکی از ازدواج ندارد و به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی شاهد افزایش ازدواج کودکان هستیم و از سوی دیگر حاکمیت اینطور متصور است اگر بچه‌ها ازدواج کنند ازدیاد جمعیت صورت می‌گیرد و ببینید برای افزایش جمعیت این‌ها دست به دامان چه کار‌هایی می‌شوند! اکنون با شرایط نامساعدی رو به رو هستیم و ارتباط مستقیمی میان شرایط نامساعد کشور و افزایش کودک همسری وجود دارد، متاسفانه حاکمان ما غیر عامدانه به کودک همسری دامن می‌زنند و از یک طرف غیرعامدانه از ازدواج جوانان چشم پوشی می‌کنند. یعنی جوانان را در نظر نمی‌گیرند که باید ازدواج کنند و جمعیت قابل توجهی را در بر می‌گیرد، زیرا در به سامان کردن اقتصاد ناتوان هستند.»
طرح جلوگیری از کودک همسری در مجلس قبل مسکوت ماند
نماینده سابق مجلس با اشاره به اینکه اصلاح قانون ازدواج در مجلس دوره قبل مسکوت ماند، یادآور شد: «مخالفت با قانون فعلی و طرح اصلاح آن بی‌نتیجه ماند و به ناچار طرح مسکوت ماند و به این مجلس کشید، متاسفانه فکر می‌کنند اگر زنان را خانه نشین کنند، اگر در حوزه خصوصی افراد هم نفوذ کنند می‌توانند جمعیت را افزایش دهند و از طرف دیگر خودشان می‌دانند که افزایش جمعیت به این شیوه کودک همسری به افزایش کودکان سر راهی و نیازمند به پرورشگاه منجر می‌شود.»
مردم شناسی را در ایران انجام دهند نه در بازی رئال مادرید
وی تاکید کرد: «شاید مقصودی دارند که می‌خواهند اینطور جمعیت را افزایش دهند و در کل این اقدام مقابله با رشد جامعه مدنی است و این موارد مباحث جامعه شناسی ظریفی دارد نه آنکه بخواهیم به استادیوم سانتیاگو برنابئو مردم شناسی کنیم، کاش مردم شناسی را در همین ایران انجام می‌دادند و در این حوزه‌ها مردم شناسی می‌کردند تا آنکه بخواهند در تماشای فوتبال رئال مادرید مردم شناسی کنند.»
بعضی از نمایندگان مجلس مقابل خواست مردم قرار گرفتند
سلحشوری ادامه داد: «متاسفانه با مجلسی رو به رو هستیم که به نظر می‌رسد بعضی از نمایندگان در مقابل خواست مردم قرار گرفتند و می‌دانم این مصاحبه منتشر شود ارزشی‌ها و سایبری‌ها شروع می‌کنند به اذیت کردن! نمی‌توان سکوت کرد هر چند خود آقای نوروزی که این حرف را می‌زند دختر ۱۳ ساله کودک همسر نیست این اعتقاد را هم دارد و به نظرم آقای نوروزی به عنوان کسی که در کمیسیون قضایی است و چندین بار در مجلس حضور داشتند لطف کنند و ازدواج زیر ۱۳ و یا ۱۴ ساله‌ها را ممنوع کنند، مگر خودشان نگفتند ازدواج بالای ۱۳ سال اشکال ندارد ما هم می‌گوییم قبول و شما فعلاً ازدواج زیر ۱۴ سال را منع کنید!»
سالانه تعداد زیادی کودک در ایران ازدواج می‌کنند
وی گفت: «آخرین بار در دوره قبل مجلس ما به ازدواج ۱۴ ساله‌ها در مجلس کفایت کردیم تا مانع ازدواج کودکان کم سن‌تر شویم، اما آن‌ها راضی نبودند و با منع ازدواج کمتر از ۱۴ سال حداقل می‌گوییم ازدواج کودکان ممنوع شده و ازدواج به سن نوجوانان رسیده است، اگر چه کنوانسیون‌های مربوطه سن کودک را تغییر داده و ۱۴ ساله هم کودک است، اما به همان شاخص‌های قبلی هم توجه کنیم باید قانون را به ممنوعیت کمتر از ۱۴ سال اصلاح کنند، سالانه تعداد زیادی کودک در مناطق مختلف کشور ازدواج می‌کنند.»
با مغلطه آمار آسیب‌های کودک همسری را پایین ارائه کردند
نماینده سابق مجلس با اشاره به موافقان کودک همسری عنوان کرد: «متاسفانه در مجلس قبل مرکز پژوهش‌های مجلس با اصلاح قانون ازدواج و ممنوعیت ازدواج کودکان مخالف بود که استناد می‌کرد آمار طلاق کودکان متاهل کم هست و روش مقیاس آن‌ها اشتباه بود و آمار ازدواج کودکان را با آمار طلاق کل جامعه که عدد بزرگی است مقایسه می‌کرد و مجموعه طلاق کشور برای گروه سنی ۱۴ سال در برابر طلاق همه گروه‌های سنی کم است، اما با استناد به آمار ثابت کردیم درصد طلاق زیر ۱۴ سال بالاست و درصد کودکان رها شده از مادر کمتر از ۱۴ سال سن بالاست، همینطور درصد بیماری و مر‌گ و میر در کودکان ازدواج کرده بالاست. همینطور درصد بیماری‌های روانی و آسیب‌هایی که کودکان با ازدواج دچار آن می‌شوند، بالاست که موافقان کودک همسری در آمار آسیب‌ها مغلطه به کار می‌بردند. اینطور درصد آسیب‌ها را پایین نشان می‌دادند.»
سلحشوری گفت: «با مغلطه در آمار آسیب‌های کودکان ناشی از ازدواج به کودکان آسیب زدند و تلاش هستند قبح کودک همسری را بریزند و کسی نیست به این‌ها بگوید یک بچه ۱۲ و ۱۳ ساله که شما موافق ازدواج او هستید یا باید همسر یک مرد حداقل ۳۰ ساله ازدواج کند که ۲۰ سال از خودش بزرگتر باشد و یا با یک نوجوان ازدواج کند، اگر نوجوان جزء افرادی نباشد که حمایت خانواده را دارند نمی‌تواند زندگی را تامین کند و خود من که همسرم استاد دانشگاه است نمی‌توانیم جوان خودمان را حمایت مالی کنیم که ازدواج کند و آن‌هایی که کودکان را به ازدواج هم درمی‌آورند باید درآمد‌هایی برای حمایت مالی آن‌ها داشته باشند که ۱۰، ۱۲ بچه می‌آورند و لطف کنند و بگویند از نظر مالی از کجا این پول‌ها را به دست می‌آورند که می‌توانند بچه‌های خود را حمایت کنند و مردم هم اگر همینطور پول داشته باشند ازدواج جوانان خود را در ۱۸ سالگی فراهم می‌کنند و زندگی آن‌ها را هم تامین می‌کنند.»
وی خاطر نشان کرد: «در شرایط فعلی مردم و خانواده‌ها در تأمین زندکی و مایحتاج و هزینه درمان خود مانده‌اند! بخشی از جامعه توان اجازه نشینی در شهر‌ها را هم ندارند و به حاشیه‌های شهر پناه بردند و یک سیستم معیوب همه چیز معیوب دارد و کل سیستم معیوب کار میکند.»
مجلس کودک همسری را نقطه مقابل ازدواج دیرهنگام می‌داند
نماینده سابق مجلس در پاسخ به این سوال که آیا طبق قانون حمایت از کودک همسری صلاحیت نمایندگان مجلس را زیر سوال نمی‌برد؟ گفت: «از نظر قانون نمایندگان زیر سوال نمی‌روند و از نظر حاکمیت هم همینطور و خواست حکومت همین است و عده‌ای معتقدند باید فرهنگسازی کرد که ازدواج در سن بالا و دیرهنگام صورت نگیرد و فرهنگسازی برای ازدواج زود هنگام کاری است که این نماینده دارد انجام می‌دهد و کاری است که صدا و سیما دارد برای ازدواج کودکان و تشویق به آن انجام می‌دهد.»
مصالح کودک برای آن‌ها اهمیت ندارد
سلحشوری در پاسخ به اینکه آیا مصالح کودکان با ازدواج به خطر نمی‌افتد؟ آیا جامعه ۸۵ میلیونی ایران موافق کودک همسری است؟ بیان کرد: «مصالح کودک برای آن‌ها اصلاً اهمیت ندارد، جامعه ۸۵ میلیونی ایران موافق است مانند بدبخت‌ترین مردم دنیا زندگی کند؟ آیا جامعه ایران موافق است برایش رییس جمهور و نماینده مجلس از قبل انتخاب کنند و آیا جامعه ۸۵ میلیونی ایران دوست دارد در آلودگی هوا زندگی کند و یا گروه‌هایی از جامعه ماه‌ها توان خرید گوشت در سبد خانوار نداشته باشند و آیا مردم ایران دوست دارند ۱۷۰ میلیون برای یک پراید قراضه پول بدهند؟ یا پولشان را در بازار بورس بگذارند و سهام آن‌ها قرمز شود، این‌ها دقیقا برعکس مردم عمل می‌کنند!»
موافقان کودک همسری خودشان قانونگذارند
وی در ادامه به این پرسش که حالا که نمایندگان بر خلاف میل مردم عمل می‌کنند آیا قانونی برای مقابله با آن‌ها وجود دارد؟ گفت: «قانون در دست خودشان است، وظایف نمایندگی در مورد پدیده کودک همسری اینطور قابل برداشت است که وقتی نماینده خودش موافق کودک همسری است، همینطور قوانین را وضع میکند. مصالح جامعه از نظر جامعه ممکن است چیزی باشد مثل اینکه هوای سالم بخواهد و دوست نداشته باشد که مازوت در نیروگاه‌ها بسود و با دنیا در ارتباط باشیم و نمایندگان مصالح جامعه را در اجرای طرح صیانت از فضای مجازی می‌دانند و وقتی آن‌ها حاکم هستند مصالح جامعه را طبق مصالح خودشان پیش می‌برند و با خواست اقلیت تصمیم می‌گیرند و انتشار حرف‌های من ممکن است برای من مشکل جدیدی ایجاد کند و این حرف‌ها قابل تعدیل هم نیست و مدتی است که مصاحبه هم نداشتم جامعه مدنی در رابطه با کودک همسری فعال و متحد نیست.»
گفتم با تفنگ نمی‌توان به اتاق خواب مردم نفوذ کرد
نماینده مجلس همچنین عنوان کرد: «در مصاحبه قبلی گفتم با تفنگ نمی‌توان به اتاق خواب مردم نفوذ کرد! بیش از آنکه به گوش مردم برسد به گوش مخالفان می‌رسد و مباحثی، چون کودک همسری گاهی برای انحراف افکار عمومی است و مسأله چیز دیگری است و مشکل جای دیگری است، اما از خانم‌های نماینده مجلس بپرسید و رئیس فراکسیون زنان بپرسید و مصاحبه بگیرید که از نظر آن‌ها دختر ۱۳ ساله می‌تواند ازدواج کند؟»
منبع: مخاطب ۲۴
