نویسنده: مرتضی رجائی خراسانی-پژوهشگر علوم سیاسی و اقتصادی
قاچاق انسان، حقیقت دردناکی است که در سرتاسر جهان در حال وقوع است. آنچه که قربانیان تجربه می کنند، به سختی قابل جبران است. کسانی که در دام «برده داری نوین» اسیر می شوند، اغلب شناختی در مورد آنچه که برای آنها اتفاق خواهد افتاد؛ ندارند. طبق آمارهای سازمان ملل متحد، میلیون ها نفر در سراسر جهان قربانی قاچاق انسان بوده اند.
دولت ها می توانند در این میان نقش مهمی ایفاء کنند. آنها با تدوین قانونی جامع برای مبارزه با قاچاق انسان می توانند نقشی حفاظتی در برابر این جنایت داشته باشند و بایستی مجازاتی متناسب با جرم برای مجرمان در نظر گرفته شود و تلاش های مؤثری در راستای مبارزه با جرم و جنایت صورت گیرد. همچنین، با دادن آگاهی به مردم می توان آنها را با شیوه های برده داری نوین آشنا ساخت و به راحتی جلوی قربانی شدن افراد بیشماری را در سراسر جهان گرفت. باید سیاست دولت ها و ساختارهای حقوقی به سمتی حرکت کنند تا فرصت های مناسبی برای این قربانیان ایجاد شود، در صورتی که از این قربانیان حمایت صورت گیرد و یا خدمات مناسبی به آنها ارائه شود، آنها می توانند به زندگی عادی بازگردند، از جمله: حمایت از مهاجران.
یکی از بزرگترین چالش های ضد قاچاق، تلاش برای پیدا کردن قربانیان و خارج کردن آنها از آسیب است. اگر قربانی در دام سوء استفاده و بهره برداری باندهای قاچاق افتاده باشد، شناسایی آنها دشوار است، اما دولت نمی تواند منتظر بنشیند تا قربانیان خود را معرفی کنند، بلکه باید جمعیت های آسیب پذیر را شناسایی کرده و آنها را غربالگری کند. باید در نظر داشت که با یک قربانی نمی توان مانند یک مجرم برخورد کرد.
یکی از بهترین راهکارها برای شناسایی قربانیان کمک گرفتن از سازمان های مردم نهاد (NGO) و سازمان های بین المللی است. کسانی که تجربه و تخصص کافی در شناسایی قربانیان قاچاق انسان و توجه به نیازهای آنان دارند. رفع فوری نیازهای قربانیان قاچاق پس از شناسایی ضروری است. این افراد اغلب آزارهای فیزیکی و روانی وحشتناک دیده اند و یا متحمل سوء استفاده های جنسی از سوی قاچاقچیان و یا افراد دیگر شده اند. افرادی که به بردگی گرفته شده اند از حق آزادی خود درباره زندگی شان محروم مانده اند. آنها از مراقبت های پزشکی محروم شده اند و به واقع یک قربانی می باشند.
هنگامی که قربانیان شناسایی شدند، بایستی فورا خدمات بهداشتی به آنان ارائه شود و برای حفاظت این افراد نیاز است که فرد و خانواده اش از مشاوره های لازم روان درمانی بهره مند شوند. این خدمات به صورت ابتدائی برای کاهش بحران ضروری هستند، اما نیاز است تا در درازمدت ادامه یابند. در روند بهبود به این افراد کمک می شود تا «اعتماد به نفس» و «شخصیت خود» را مجددا دریابند و به زندگی خود در آینده ادامه دهند.
نقش رسانه ها نیز در پیشگیری از جرم پر رنگ است، چنانچه گزارش هایی از قاچاق انسان با جزئیات بیشتر جهت آگاهی عمومی انتشار یابد و مردم از عواقب این کار آگاه شوند و ترفندها و حیله هایی را که باندهای مخوف قاچاق انسان به کار می برند، را بهتر بشناسند؛ کمتر به دام می افتند. با توجه به اینکه قاچاق انسان سود آورتر از قاچاق مواد مخدر برای باندهای مخوف جرائم سازمان یافته است – چراکه یک انسان بارها فروخته می شود – لذا این جرم در حال گسترش است و نیازمند توجه فوری دولت ها با تصویب قانون محکم و آماده کردن پیش ساخت ها در جامعه جهت کاهش آسیب است.
