نویسنده: دکتر فاطمه رجبی پور-پژوهشگر و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
والدین عزیز به خاطر داشته باشید که بیماری ها در کودکان اغلب به سرعت شدت می یابند. بسیار اهمیت دارد که علائم اولیه بیماری را تشخیص دهید و فوراً به آن رسیدگی کنید. مهمترین عامل در درمان بیماری های عفونی، یک رژیم غذایی خوب است و در نظر داشته باشید که هیچ درمانی بدون بهبود وضع تغذیه کامل نیست. مهم است که بدانید، دلایل تأخیر رشد در کودکان عبارتند از: غذای ناکافی و عفونت های شدید و مکرر؛ در همین راستا نکات زیر را به خاطر بسپارید:
۱- شاخصهای تن سنجی در کودکان عبارتند از: قد به سن (کوتاه قدی)، وزن به سن (کم وزنی)، وزن به قد (لاغری).
۲- علل زمینه ای سوء تغذیه، شامل: غذا، بهداشت و مراقبت است.
۳- مهمترین نشانه های تأخیر رشد در کودکان پس از یک سالگی، وزن نگرفتن است.
۴- از علل سوء تغذیه در کودکان ۳ تا ۵ سال می توان به موارد: سابقه سوء تغذیه درمان نشده، ابتلا به عفونتهای شدید مانند: سل، مالاریا و پنومونی و بیماری های مزمن عفونی، دسترسی کم به مواد غذایی به دلیل فصلی بودن منابع غذایی و بحران شدید عاطفی اشاره کرد. شاخص وزن به قد و قد به سن، برای تشخیص سوء تغذیه در این گروه مناسب تر است.
۵- هر کودک معمولا چند بار در سال به عفونت حاد تنفسی مبتلا می شود که منجر به بی اشتهایی در کودک می گردد، یکی از مهمترین دلایل اشکال در رشد کودکان همین دوره های گرسنگی است.
۶- از مراقبت های اولیه بهداشتی در کاهش خطر ابتلا به عفونت در کودکان می توان به ترویج و حمایت از تغذیه انحصاری در ۶ ماه اول زندگی، تشویق به ادامه شیردهی در کنار شروع تغذیه تکمیلی، آموزش مادران در زمینه تهیه و استفاده از غلات و حبوبات و سایر مواد غذایی محلی در تهیه غذای کمکی، گسترش پوشش واکسیناسیون، آموزش خانواده ها در زمینه اسهال و اهمیت درمان مناسب بویژه محلول درمانی خوراکی، پایش وضعیت تغذیه کودکان از طریق توزین منظم آنان و تنظیم کارت رشد، آموزش بهداشت فردی، محیطی و مواد غذایی، تأمین آب آشامیدنی سالم، آموزش رعایت بهداشت فردی، اجتماعی – محیطی و مواد غذایی، درمان دارویی عفونت های انگلی در کودکان در کنار اقدام های دراز مدت برای انگل زدایی؛ اشاره کرد.
۷- پیشگیری از بیماریهای عفونی با دو روش توصیه می گردد: ۱- کم شدن تماس با میکروب و انگل از طریق رعایت بهداشت محیط، زیاد کردن مقاومت بدن در برابر میکروب از طریق بهبود وضع تغذیه و مصونیت مصنوعی (واکسیناسیون).
